چاپ

آریا جوان - تسنیم / دعای پنجم صحیفه سجادیه مناجاتی است که امام در آن به دعای برای خویشان و دوستان جهت استواری در صراط مستقیم و درخواست نعمت، هدایت، تقرب الهی و امنیت پرداخته است. امام علاوه بر این، در این دعا بر شگفتی‌های پی‌پایان آفرینش، آثار دل‌بستن به رحمت الهی، توجه به نعمت‌های الهی و بی‌نهایت بودن فرمانروایی خدا اشاره کرده است. در ادامه به فرازهایی از این دعا پرداخته می‌شود.
امام در فرازی از مناجات پنجم صحیفه از خداوند درخواست می‌کنند که کید و مکرش به نفع ما باشد و نه علیه ما و نیز پیروزی نهایی را بر امت حزب الله قرار دهد و دشمنان را بر ما چیره نکند: « اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ کِدْ لَنَا وَ لَا تَکِدْ عَلَیْنَا وَ امْکُرْ لَنَا وَ لَا تَمْکُرْ بِنَا وَ أَدِلْ لَنَا وَ لَا تُدِلْ مِنَّا ؛ خدایا، بر محمّد و آلش درود فرست و به سود ما چاره فرما و به زیان ما چاره نساز و به سود ما تدبیر کن و به زیان ما تدبیر مفرما و ما را بر دیگران پیروزی بده و دیگران را بر ما پیروز نگردان.»
گفته‌اند «کِید»، اراد‌ه‌ی زیان رساندن به دیگرى است از روى پنهانى. این کید از سوی خلق، حیله و فریب و از سوی خداوند، تدبیر به حقّ و مجازات اعمال خلق است‏ (شرح فیض‌الإسلام) شاید این فراز از دعای امام اشاره به آیاتی از قرآن دارد که خداوند کید و مکر مکاران که با نفاق تمام سد راه هدایت می‌شوند، به خود نسبت داده است؛ همانند آیات 15 تا 17 سوره طارق که فرمود « إِنَّهُمْ یَکیدُونَ‏ کَیْدا ؛‌ آنان دست به نیرنگ مى‌‏زنند.»‌، « وَ أَکیدُ کَیْداً ؛‌ و [من نیز] دست به نیرنگ می‌‏زنم .»،‌ « فَمَهِّلِ‏ الْکافِرینَ أَمْهِلْهُمْ رُوَیْدا ؛ پس کافران را مهلت بده و کمى آنان را به حال خود واگذار.» یا آیاتی که حاکی از مکر خداوند علیه فاسقان است، همچون آیه54 آل‌عمران که فرمود « وَ مَکَرُوا وَ مَکَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَیْرُ الْماکِرینَ » یعنی و [دشمنان‏] مکر ورزیدند، و خدا [در پاسخشان‏] مکر در میان آورد و خداوند بهترین مکرکنندگان است. یا آیه مربوط به قوم ثمود که خداوند فرمود آنها قصد مکر داشتند، اما ما از جایی که خبر نداشتند، علیه آنان مکر کردیم: « وَ مَکَرُوا مَکْراً وَ مَکَرْنا مَکْراً وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ ؛ و دست به نیرنگ زدند و [ما نیز] دست به نیرنگ زدیم و خبر نداشتند.» (نمل50)
در واقع دشمنان در مسیر عداوت خود همواره سعی می‌کنند با نقشه‌های شوم خود مقابل جریان حق بایستند و به استحاله جوامع اسلامی بپردازند. در چنین شرایطی، امام سجاد علیه‌السلام به ما می‌آموزند که باید از خداوند بخواهیم چنین فتنه‌های اجتماعی را که در ید قدرت او و در راستای رشد جبهه حق است، به نفع مؤمنان رقم بزند؛ خواه باب این فتنه‌ها به واسطه گناهان اجتماعی باز شده باشد و یا فساد مسئولان. و در فراز بعد، از خداوند درخواست می‌کنند ما را از غضب و مکر خود محفوظ بدارد و به‌سویش هدایت کند و از مسیرش دور نکند: « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ قِنَا مِنْکَ ، وَ احْفَظْنَا بِکَ ، وَ اهْدِنَا إِلَیْکَ ، وَ لَا تُبَاعِدْنَا عَنْکَ إِنَّ مَنْ تَقِهِ یَسْلَمْ وَ مَنْ تَهْدِهِ یَعْلَمْ ، وَ مَنْ تُقَرِّبْهُ اِلَیْکَ یَغْنَمْ » یعنی خدایا، بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از خشم خود نگاه دار و به عنایتت محافظت فرما و به سوی خود هدایت کن و از حضرتت دور نکن؛ همانا هر که را تو حفظ کنی سالم می‌ماند و هر که را تو هدایت فرمایی دانا می‌شود و هر که را تو به خود نزدیک کنی، به بهره‌مندی می‌رسد.
در فراز بعدی از خداوند درخواست می‌کنیم که ما را از شدت حوادث ناگوار روزگار و دام شیطان کفایت فرماید « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ اکْفِنَا حَدَّ نَوَائِبِ الزَّمَانِ ، وَ شَرَّ مَصَایِدِ الشَّیْطَانِ »؛ این فراز به‌وضوح نشان می‌دهد که در هر زمان و مکانی جبهه دشمن با فرماندهی شیطان، قصد توطئه دارد و یکی از رفتارهای مؤمنین در قبال این فتنه‌ها و آشوب‌ها یاری طلبیدن از خداوند در برابر مکر آنهاست.