چاپ

آریا جوان - ستاره‌شناسان قوی‌ترین میدان مغناطیسی کشف شده در جهان را اندازه‌گیری کردند. این میدان مغناطیسی متعلق به نوع قدرتمندی از ستاره‌های نوترونی با میدان مغناطیسی سطحی بیش از 1.6 میلیارد تسلا است.

به نقل از نیواطلس، این میدان مغناطیسی قدرتمند متعلق به یک منظومه ستاره‌ای دوگانه با نام "Swift J0243.6+6124" است که در کهکشان ما قرار دارد. این منظومه دوگانه از یک ستاره نوترونی تشکیل شده است که گازهای ستاره همراه خود را می‌بلعد و صفحه‌ای از مواد اطراف آن تشکیل می‌دهد. پلاسما در این صفحه در امتداد خطوط مغناطیسی به سطح ستاره نوترونی می‌ریزد و شعله‌های عظیمی از پرتوهای ایکس آزاد می‌کند. از آنجایی که ستاره در حال چرخش است، از منظر ما این پرتوها چرخان به نظر می‌آیند. همه این موارد باعث ایجاد نوع خاصی از ستاره نوترونی می‌شود که با عنوان "تپ‌اختر نیروگرفته از برافزایش"(X-ray accretion pulsar) شناخته می‌شوند.
این تپ‌اختر، به طور ویژه‌ای درخشان است و این موضوع، عنوان "فوق نورانی" را نیز برای آن به ارمغان می‌آورد. برای مدت‌ها تصور می‌شد که این روشنایی با یک میدان مغناطیسی قوی‌تر مرتبط است، اما تا پیش از این، هیچ اندازه‌گیری مستقیمی از میدان مغناطیسی چنین تپ‌اختری انجام نشده بود.
ستاره‌شناسان می‌توانند میدان مغناطیسی این اجرام را با مطالعه طیف اشعه ایکس آنها اندازه‌گیری کنند. الکترون‌های پلاسما مقداری از پرتوهای ایکس را جذب می‌کنند و برخی دیگر را پراکنده می‌کنند و اثری ایجاد می‌کنند که می‌توان از آن برای محاسبه قدرت میدان مغناطیسی استفاده کرد.
محققان با استفاده از یک ماهواره پرتو ایکس چینی موسوم به "Insight-HXMT"، و با کمک این روش، به محاسبه میدان مغناطیسی "Swift J0243.6+6124" پرداختند و میدان مغناطیسی آن را به طور باورنکردنی 1.6 میلیارد تسلا اندازه‌گیری کردند. با اختلاف زیاد این قوی‌ترین میدان مغناطیسی است که تاکنون در جهان کشف شده است. رکورد قبلی متعلق به تپ‌اختری با میدان مغناطیسی یک میلیارد تسلا بود که کشف آن توسط همین تیم در سال 2020 گزارش شد. برای درک بهتر میزان بزرگی این میدان مغناطیسی باید گفت که قوی‌ترین میدان مغناطیسی ایجاد شده تاکنون در زمین 1200 تسلا است.
اگرچه شاید این قوی‌ترین میدان مغناطیسی کشف شده به طور مستقیم تاکنون باشد، اما به احتمال زیاد میزان آن حتی به قوی‌ترین میدان مغناطیسی جهان نزدیک هم نیست. قوی‌ترین میدان مغناطیسی متعلق به نوع متفاوتی از ستاره‌های نوترونی به نام مگنتار یا مگنت‌اختر است که تخمین زده می‌شود میدان مغناطیسی آنها تا 10 میلیارد تسلا برسد.