چاپ

آریا جوان - دکتر طاهره لباف – متخصص زنان و زایمان و نازایی، مشاور و عضو کمیته خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه جمعیت

به طور کلی عوارض سیگار کشیدن در بین زنان چند برابر مردان است، چون فیزیولوژی زنان با مردان به طور کلی تفاوت دارد. از طرف دیگر می بینیم که زنان با دوران قاعدگی و دوران بارداری روبه رو هستند و هرگونه مشکل جسمانی می تواند قسمت رحم، دهانه رحم و تخمدان ها را و حتی بارداری آنها را تحت تاثیر قرار بدهد.
از طرفی دیگر چون پوست زنان لطیف تر از پوست آقایان است، طبیعتا سیگار کشیدن روی پوست آنها اثر بیشتری را می گذارد. البته مصرف سیگار روی قلب زنان مثل مردان است و ورود دود به جریان خون باعث ایجاد رسوب در دیواره عروق می تواند بشود و این اختلال ابتلا به سکته های قلبی را بیشتر کند.
از طرف دیگر بیماری های مغز و اعصاب هم در نتیجه آسیب شریانها را می تواند به دنبال داشته باشد. منوکسید ناشی از دود سیگار به قلب فشار می آورد و ضربان قلب را کندتر می کند. نیکوتینی که در سیگار است خطر حمله قلبی را در زنان سیگاری تا 50 درصد می تواند افزایش بدهد. سیگار کشیدن روی هورمون های استروژن و پروژسترون خانمها تاثیر منفی دارد و چون این هورمون ها باعث چرخه عادت ماهانه هستند، سیگار کشیدن باعث نامنظم قاعدگی در زنان می شود و خود نامنظمی قاعدگی زنان باعث اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و حتی دردهای ناحیه کمر و شکم می گردد. اثر دیگر سیگار، لاغری صورت است، چون باعث ضعیف شدن ماهیچه می شود و صورت ها را لاغرتر نشان می دهد و چین و چروک پوستی ایجاد می کند و این بدلیل نرسیدن اکسیژن کافی به پوست است. بنابراین اگر خانم های سیگاری را ببینید این افراد پوست صورتشان تیره تر است و چین و چروک بیشتری نسبت به سن شان دارند. همچنین احتمال زخم معده و اثنی عشر در بین افراد سیگاری بیشتر است و اگر سیگار یا قلیان با معده خالی استعمال گردد عوارض آن 2 برابر است. استفاده از سیگار باعث ابتلا به کبد چرب می شود و اگر کسی کبد چرب داشته باشد قطعا این کبد چرب تشدید پیدا می کند. در زنان سیگاری 72 درصد مشکلات بارداری آنها بیش از خانم های غیر سیگاری است و باعث کاهش عملکرد تخمدان و عدم تخمک گذاری در زنان میشود. به همین دلیل در شرح حالی که از خانمهای باردار می گیریم یکی از سوالات مهم این است که آیا استعمال به دخانیات دارند ؟ اگر اسفاده می کنند، چقدر در روز سیگار مصرف می کنند؟
طبیعتا به زنان سیگاری باردار توصیه می کنیم که حتما سیگار را ترک کنند، به طور کلی یک خانمی که سیگار می کشد، وقتی می خواهد باردار بشود توصیه ما این است که حداقل 3 ماه قبل از بارداری این سیگار را ترک کند، چون مصرف سیگار در دوران بارداری احتمال سقط جنین، تولد زودرس، خونریزی های دوران بارداری، بیماری های ریوی نوزاد و حتی خطر مرگ جنین تا 25 درصد افزایش می دهد؛ همچنین مشکلات جفتی و کاهش رشد جنین از سایر عوارض سیگار کشیدن است.
همچنین زنان سیگاری بیشتر از مردان در معرض پوکی استخوان قرار می گیرند و کلا زنان سیگاری بیشتر از مردان به این مشکل دچار می شوند و حتی بیشتر از زنان غیرسیگاری دچار پوکی استخوان می شوند. مشکلات تنفسی و احتمال ابتلا به عفونت ریوی هم که در مورد زنان و مردان وجود دارد، در مورد زنان این آمار بیشتر است و خانمها باید این مشکل را در نظر داشته باشند.
اما به طور کلی اگر بخواهیم اثرات سیگار را در بارداری مطرح کنیم، می دانید هر سیگار حاوی 4 هزار ماده شیمیائی مضر از جمله نیکوتین، منوکسیدکربن است که می تواند بارداری را تحت تاثیر قرار بدهد و سیگار کشیدن در باروری، هم مادر و هم جنین را در معرض خطر قرار می دهد.
در سه ماهه اول بارداری دوره ارگانوژنز جنین است یعنی اندام های مختلف جنین در 3 ماهه اول تشکیل می شود، بنابراین این سیگار کشیدن بیشتر می تواند در 3 ماهه اول سلامتی جنین را تحت تاثیر قرار بدهد.
به طور کلی میزان مشکلات باروری چه در مردان و یا زنان که سیگار می کشند 2 برابر بیشتر افراد غیرسیگاری است، یعنی حتی سیگار روی اسپرم مردان از نظر تعداد و هم از نظر تحرک می تواند اثر داشته باشد.
جالب است بدانید قرار گرفتن در معرض دود سیگار یعنی حتی اگر فردی خودش سیگار نکشد ولی همسر یا افرادی که با آنها در ارتباط است سیگار بکشند؛ قرار گرفتن در معرض دود سیگار به اندازه خود سیگار کشیدن هم در بارداری هم خطرناک است و دود سیگار به عنوان یک عامل سرطان زا در انسان شناخته شده است.
حتی بارداری خارج از رحم در کشیدن سیگار نقش به سزائی دارد؛ چرا که نیکوتین باعث انقباض لوله های فالوپ یا لوله های رحم می شود و این انقباض بیجایی که ایجاد می کند، می تواند از عبور جنین در این لوله ها جلوگیری کند و ایجاد حاملگی خارج از رحم کند. جداسازی زودرس جنین یکی دیگر از عوارضی است که در زنان سیگاری بیشتر از زنان غیرسیگاری دیده میشود. جفت سرراهی یعنی جایگزین شدن جفت در جای غیر از معمولش در زنان سیگاری بیشتر است و آن هم به خاطر انقباضاتی است که در رحم به وجود می آید. زایمان زودرس، تولد نوزاد کم وزن و تاخیر در رشد جنین یکی از مواردی است که در زنان سیگاری بیشتر می بینیم.
شایع ترین نواقص مادرزادی که در زنان سیگاری بیشتر از زنان غیر سیگاری ملاحظه می شود، ابتدا نواقص قلبی آنها است، سپس شکاف لب و شکاف کام است.
به طور کلی سیگار، خطراتی را در بارداری افزایش می دهد و این به کرات در مقالات مختلف ثابت شده است؛ ابتدا کمبود وزن نوزاد، سپس کاهش مقدار اکسیژن برای مادر و نوزاد، زایمان زودرس است و در نهایت افزایش ضربان قلب نوزاد و افزایش خطر مشکلات تنفسی در نوزاد است، همچنین افزایش سندروم مرگ ناگهانی و بالاخره سقط جنین است.