چاپ

آریا جوان - تلسکوپی با سرمایه‌ی خصوصی به نام تالیمن به دنبال دنیاهای سکونت‌پذیر در نزدیک‌ترین منظومه‌ی ستاره‌ای مجاور خواهد پرداخت و موج جدیدی از اکتشافات را شکل خواهد داد.

آیا هیچ سیاره‌ی سکونت‌پذیری در نزدیک‌ترین منظومه‌ی ستاره‌ای به زمین یعنی آلفا قنطورس وجود دارد؟ سال‌ها است دانشمندان برای پاسخ به این پرسش تلاش می‌کنند اما هنوز نتوانستند بر درخشش دو ستاره‌ی خورشید مانند این منظومه یعنی ستاره‌ی آلفا قنطورس A و B غلبه کنند. هدف از این جستجو، کشف علائمی از سیاره‌های اطراف این ستاره‌ها است. سومین ستاره‌ی این منظومه‌ی ستاره‌ای، کوتوله‌ی سرخ پروکسیما قنطورس است که وجود یکی از سیاره‌های آن اثبات شده است. کشف سیاره‌های منظومه‌ی آلفا قنطورس منافع علمی زیادی را به دنبال خواهد داشت. این منظومه تنها چهار سال نوری با زمین فاصله دارد که در فواصل کیهانی مانند کسری از ثانیه است. هر سیاره‌ای ارزش بررسی را دارد اما سیاره‌های مشابه زمین بیشترین اولویت را دارند. حالا گروهی از دانشمندان با تلسکوپ خصوصی خود به دنبال چنین سیاره‌هایی هستند. به گفته‌ی الیور گویون از دانشگاه آریزونا و بخشی از تیم تلسکوپ: ما این فرصت منحصر‌به فرد را داریم تا وجود سیاره‌ی سکونت‌پذیر را در این منظومه آشکار کنیم. این کار بی‌سابقه است. توسعه‌ی تلسکوپ نسبتا کم هزینه‌ی تالیمن با سرمایه‌گذاری بیش از 500 هزار دلار از سوی دولت استرالیا ادامه خواهد یافت. رهبر تیم این تلسکوپ، پیتر توتیل از دانشگاه سیدنی است که همراه با همکاران خود برای اولین بار در چند سال گذشته طرح تالیمن را ارائه کرد. این تلسکوپ که قبلا از طرف آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، سازمان مهندسی فضایی Saber Astronautics استرالیا و برنامه‌ی Breakthrough Initiatives کالیفرنیا حمایت شده است، با سرمایه‌گذاری یوری میلنر، میلیارد فناوری ساخته شده است. تلسکوپ تالیمن، دارای ابعاد کوچک به اندازه‌ی یک جعبه کفش است که تنها برای یک هدف طراحی شده است: جستجوی سیاره‌ها در محدوده‌ی کمربند حیات منظومه‌ی آلفا قنطورس. کمربند حیات به منطقه‌ای گفته می‌شود که آب مایع روی سطح سنگی سیاره دوام خواهد داشت. قرار است این تلسکوپ در سال 2023 در مدار زمین قرار بگیرد. به گفته‌ی سارا سیگر از مؤسسه‌ی فناوری ماساچوست و یکی از شکارچیان سیاره‌ای که در این پژوهش دخالتی ندارد: خبر پرتاب تلسکوپ بسیار عالی خواهد بود. فوق‌العاده است که شرکت‌های خصوصی به جستجوی ما برای یافتن زمینی دیگر سرعت می‌دهند.

آریا جوان

توتیل می‌گوید پس از بررسی آلفا قنطورس، اهداف ثانویه‌ای برای تالیمن وجود دارد یکی از این اهداف منظومه‌ی دوتایی نزدیک به زمین به نام 61 ماکیان است که 11 سال نوری با زمین فاصله دارد؛ اما هیچ کدام از این ستاره‌ها به اندازه‌ی کافی نزدیک نیستند تا دقت کافی را فراهم کنند و ممکن است دنیاهای سنگین‌تر و کمتر قابل سکونت باشند. به گفته‌ی توتیل: «امیدواریم در نهایت بتوانیم سیاره‌هایی از نوع ابرزمین یا نپتون را از نظر جرم کشف کنیم.» فعلا آلفا قنطورس هدف اصلی است. در طول چند سال آینده ممکن است یک یا چند دنیای سکونت‌پذیر هم‌جرم با زمین در اطراف این ستاره‌ها کشف شود. در نتیجه نه‌تنها باید با تلسکوپ به بررسی آن‌ها بپردازیم بلکه باید کاوشگرهای رباتیکی را برای بررسی آن‌ها ارسال کرد. طرح چنین سفرهایی در حال حاضر ارائه شده است که شامل طرح Breakthrough StarShot پروژه‌ی خواهر Breakthrough Initirative با هدف ارسال کاوشگرهای کوچک با سرعت یک دهم سرعت نور به آلفا قنطورس است. تالیمن می‌تواند داده‌های کلیدی را برای تقویت این مأموریت چندده ساله ارائه کند. به گفته‌ی پیتر وردن: می‌دانیم حداقل یک سیاره در این منظومه به نام پروکسیما b وجود دارد. اگر به این نتیجه برسیم که آلفا قنطورس A و B فاقد سیاره‌های سکونت‌پذیر هستند می‌توانیم بر پروکسیما تمرکز کنیم. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود طولی نخواهد کشید که به نتیجه خواهیم رسید.