چاپ

آریا جوان - از ناصرالدین شاه قاجار عکس‌های نسبتا زیادی به جا مانده است. از زن‌هایش هم همینطور. اما عکس‌هایی که او را در کنار اهل حرمسرایش نشان بدهند ظاهرا چندان پرتعداد نیستند.

شاه قاجار در هر موقعیتی که بود، در سفر فرنگ یا در تفرج‌های بیرون شهر یا در اندرونی کاخ، از عکس گرفتن غافل نمی‌شد. عکس‌هایی که یا خودش موضوع آن‌ها بود یا مردان درباری و یا زنان حرم‌خانه. به همین خاطر است که ما امروز گنجینۀ قابل توجهی از تصاویر مربوط به دربار قاجار را در اختیار داریم که بسیاری از مراسمات یا لحظات روزمره زندگی اهالی دربار را به ما نشان می‌دهند.
اما با وجود اینکه هم از خود شاه و هم از زنان او عکس‌های پرشماری وجود دارد، عکس‌هایی که شاه و اهالی حرم را در کنار هم نشان بدهند ظاهرا چندان پرتعداد نیستند. در آرشیوهای مختلف بیش از موارد انگشت‌شماری از این نوع را نمی‌توان یافت. در اینجا چهار مورد از این نوع عکس‌های خانوادگی و سلطنتی را ملاحظه می‌کنید.
در عکس نخست خبری از زنان شاه نیست بلکه فقط مادر و خواهر شاه یعنی مهد علیا و عزت‌الدوله در کنار او حضور دارند.

عکس دوم که دستخط خود شاه هم در حاشیۀ آن نقش بسته، او را در کنار جمعی از خواجگان حرمسرا و همسرانش نشان می‌دهد. افرادی که شاه نامشان را در کنار عکس نوشته یک کنیز و یک خواجه به نام‌های زعفران باجی و آقا خواجه هستند.

عکس سوم که حال و هوای خصوصی‌تری نسبت به سایر عکس‌ها دارد، شاه را در نزد دو تن از همسرانش یعنی شمس‌الدوله (سمت راست) و عالیه خانم (سمت چپ) نشان می‌دهد.

عکس آخر نیز شاه را ایستاده پشت سر چند نفر از همسرانش نشان می‌دهد.