چاپ

آریا جوان - در فیلم‌هایی چون «سه کام حبس» خانواده و یا جامعه‌ای روایت می‌شود که در حال نابودی است، همه خانواده هم دچار بی‌مسئولیتی، انفعال و یا فساد از انواع مختلف آن هستند. در این میان یک زن در نقش دختر خانواده، همسر خانواده و.. وجود دارد که نماد انسان کامل و یا به عبارت دیگر ابر انسان نیچه است که عین مرد عنکبوتی یکه و تنها همه خانواده و جامعه را نجات می‌دهد. احتمالا وقتی این پاراگراف را می‌خوانید یاد فیلم برادران لیلا می‌افتید. بله. سه کام حبس همان برادران لیلاست.

گروه سینما و تئاتر هنرآنلاین، ژانر اجتماعی از مهم‌ترین ژانرهای سینمای ایران است که همواره موافقان و مخالفان تند و تیزی داشته است. بررسی فیلم‌های تولید شده در هر سال نشان می‌دهد که بخشی مهمی از لحاظ کمی و کیفی مربوط به این ژانر است و دیگر ژانرها یا فیلم‌های اندکی دارند یا اینکه اصولا در سینمایی ایران وجود خارجی ندارد؛ مثل ژانر ترسناک و هیجانی، علمی تخیلی و... که دلایل مختلفی در مورد این فقدان می‌توان برشمرد که موضوع این نوشته نیست.
سه کام حبس از جدیدترین فیلم‌هایی اجتماعی است که روانه پرده نقره‌ای سینما شده و در مدت اندک اکران توانسته قریب چهارمیلیارد تومان فروش داشته باشد که فروش مناسبی تلقی می‌شود.
این فیلم را سامان سالور در سال 98 ساخته که در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و موفق به دریافت چهار جایزه شده است. پریناز ایزدیار، محسن تنابنده، سیمرا حسن پور و متین ستوده از جمله بازیگران شناخته شده سه کام حبس هستند. این فیلم با بیش از ده حضور بین‌المللی و دریافت جوایز مختلف از جشنواره‌های معتبر جهانی، مورد توجه قرار گرفته است.
داستان فیلم به این قرار است که نسیم (پریناز ایزدیار) و مجتبی (محسن تنابنده) زوج جوانی هستند که تازه صاحب فرزند شده‌اند و در جنوب تهران زندگی خوب و ساده ای دارند. مجتبی ظروف پلاستیکی یکبارمصرف می‌فروشد و نسیم عروسک درست می‌کند و ترشی خانگی تهیه می‌کند. یک روز مجتبی تصادف می‌کند و نسیم تمام تلاش خود را برای نجات خانواده اش در غیاب او انجام می‌دهد اما وقتی می‌فهمد شوهر محبوبش در واقع برای تهیه پول، موادمخدر خرید و فروش می‌کند و بیش از یک سال است که کار خود را از دست داده، همه چیز تغییر می‌کند. مجتبی مقدار زیادی پول به ارباب موادمخدر بدهکار است. نسیم در شرایط دشواری قرار می‌گیرد، برای نجات همسرش چاره ای نیست جز اینکه خود باقیمانده مواد را بفروشد و در کمترین زمان به یک قاچاقچی تبدیل شود.
بازی بازیگران این فیلم مخصوصا محسن تنابنده و پریناز ایزدیار بشدت معمولی است و این دو نتوانستند بیش از چیزی که در فیلم‌های قبلی خود ارائه دادند، در این فیلم ارائه دهند. بنابراین شاهد بازی درخشان نیستم و همه بازهای معمولی و در سطح متوسط قرار دارد. مخصوصا محسن تنابنده که در فیلمی مثل جنگ جهانی سوم هومن سیدی توانست ابعاد دیگری از قابلیت‌های بازگیری خود را نشان دهد و بازی متفاوتی از خود ارائه کرد در این فیلم چیزی برای عرضه ندارد.
نکته مهم دیگر در مورد خط داستانی فیلم است. متاثر از برخی تحولات و برخی خط دهی‌ها در سال‌های اخیر فیلم‌هایی با قهرمان زن بشدت در سینمای اجتماعی ایران برجسته شده است. البته قهرمان بودن زن به خودی خود اشکالی ندارد و ضعف تلقی نمی‌شود. اما وقتی به صورتبندی این فیلم‌ها که اتفاقا خیلی هم شبیه هم هستند و اتفاقا همگی هم در جشنوارهای خارجی مورد توجه قرار می‌گیرند! نگاه می‌کنیم می‌بینیم که پر از اغراق گویی، غیرواقع گویی و پراکنده گویی هستند.
در این فیلم‌ها خانواده و یا جامعه‌ای تصویر می‌شود که در حال نابودی است، همه خانواده هم دچار بی‌مسئولیتی، انفعال و یا فساد از انواع مختلف آن هستند. در این میان یک زن حالا در نقش دختر خانواده، همسر خانواده و.. وجود دارد که نماد انسان کامل و یا به عبارت دیگر ابر انسان نیچه است که عین مرد عنکبوتی یکه و تنها همه خانواده و جامعه را نجات می‌دهد. احتمالا وقتی این پاراگراف را می‌خوانید یاد فیلم برادران لیلا می‌افتید. بله درسته. سه کام حبس همان بردران لیلاست.
مشکل این روایت در غیرواقعی بودن و باسمه‌ای بودن است در واقع این فیلم‌ها روایتی از جامعه ایران نیستند بلکه روایت سازی از جامعه ایران هستندک با اهداف سیاسی و ایدئولوژیکی خاص ویا خط دهی جشنوارهای خارجی ساخته می‌شوند.
مهم‌ترین قربانی این روایت سازی خانواده در جامعه ایران است
فیلم سه کام حبس در ادامه همین سیر داستانی است که زنی تنها در مقابل همه مشکلات مسئولیت نجات خانواده و شوهر خود را برعهده دارد. اینکه چرا این روایت سازی برجسته شده ریشه عمیق تری از سینما دارد و پیوندهای آن را در جاهای دیگری باید جستجو کرد. اما در یک کلام در سال‌ها و ماه‌های آینده قطعا شاهد سه کام حبس بیشتری از برادران لیلا خواهیم بود. چرا که هنوز پروژه استحاله جامعه ایران به اتمام نرسیده است.