آریا جوان - محققان شبکه‌ی وسیعی از کانال‌ها را شناسایی کرده‌اند که حدود سه هزار سال قبل آب مزارع باستانی بین‌النهرین را از طریق رودخانه فرات تأمین می‌کردند.
به گزارش فرادید، باستان‌شناسان دریافته‌اند بین‌النهرینی‌ها بیش از 3000 سال پیش شبکه‌ی عظیم و پیشرفته‌ای از کانال‌ها برای آبیاری مزارع خود ایجاد کرده‌اند. محققان هزاران کانال آبیاری باستانی تا طول 9 کیلومتر را شناسایی کرده‌اند که در چشم‌اندازی نزدیک بصره در عراق حفر شده‌اند. این منطقه آن زمان جزو منطقه اریدو در بین‌النهرین بود. بین‌النهرینی‌ها این منطقه را در امتداد رودخانه وسیع فرات از هزاره ششم پیش از میلاد (8000 تا 7000 سال پیش) تا اوایل هزاره اول پیش از میلاد (3000 تا 2000 سال پیش) اشغال کرده بودند.
این کانال‌ها اطلاعات نادری از شیوه‌های باستانی بین‌النهرینی‌ها در اختیار محققان قرار می‌دهند. به گفته محققان دانشگاه دورهام: «این کشف تحول‌آفرین نه تنها درک ما از سیستم‌های آبیاری باستانی را افزایش می‌دهد، بلکه نشانه‌ای از ابتکار و سازگاری کشاورزان اولیه است.»
کانال‌های تازه کشف‌شده از طرفین رود فرات حفر شدند و آب مزارع منطقه اریدو را تأمین می‌کردند تا زمانی که رودخانه مسیر خود را تغییر داد و منطقه را خشک کرد و کانال‌ها را به‌جا گذاشت و این منطقه غیرمسکونی شد.
محققان در مطالعه خود نوشتند: «تغییر در مسیر باستانی رودخانه فرات سبب شد این منطقه خشک شود و از اوایل هزاره اول پیش از میلاد تا به امروز غیرمسکون باقی بماند. این امر سبب شده منظر باستان‌شناسی این منطقه دست‌نخورده باقی بماند و به این ترتیب ما توانستیم شبکه وسیع، فشرده و کاملاً توسعه‌یافته‌ای از کانال‌های آبیاری که پیش از هزاره اول پیش از میلاد ایجاد شده بودند را شناسایی و نقشه‌برداری کنیم.»
محققان این کانال‌ها را با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، نقشه‌های زمین‌شناسی، فیلم‌های پهپادی و سایر تکنیک‌ها ردیابی کردند. در مجموع، آن‌ها بیش از 200 کانال اصلی و فرعی و بیش از 4000 کانال کوچک‌تر متصل به کانال‌های اصلی را شناسایی کردند. آن‌ها همچنین بیش از 700 مزرعه را شناسایی کردند که معمولاً کانال‌های کوچکی اطراف مرزهای خود داشتند.
محققان یادآور شدند با وجود وسعت این شبکه، احتمالاً از تمامی این کانال‌ها در یک زمان مشخص استفاده می‌شده است.
«این شبکه بازسازی‌شده از کانال‌های آبیاری گواه فعالیت‌های کشاورزی مشترک در تمام دوره‌های سکونت در منطقه است و بعید است تمامی این کانال‌ها همزمان در طول دوره کامل سکونت (یعنی از هزاره ششم تا اوایل هزاره اول پیش از میلاد) فعال بوده باشند.»
http://www.javanannews.ir/Fa/News/1467268/کشف-کانال‌های-آب-3-هزارساله-در-بیابان‌های-عراق