آریا جوان - اگرچه به طور کلی می‌دانیم که ورزش از جهات مختلف برای بدن مفید است با این وجود دانشمندان همچنان به بررسی جنبه‌های جالب پیرامون این رابطه می‌پردازند. بررسی که به تازگی توسط گروهی از محققان آلمانی انجام گرفته نشان می‌دهد که تغییرات جزئی در فعالیت بدنی منظم، مانند بالا رفتن از پله‌ها به جای استفاده از آسانسور، می‌تواند به جلوگیری از کاهش حجم مغز در نتیجه‌ی افزایش سن که عامل برخی بیماری‌ها است، کمک کند.

به نقل از نیواطلس، تحقیقات نشان داده که چگونه ورزش می‌تواند به مبارزه با برخی از اثرات پیری کمک کند. این موارد شامل مطالعاتی است که نشان می‌دهند فعالیت بدنی منظم می‌تواند به حفظ خاصیت ارتجاعی قلب کمک کند، اختلالات شناختی خفیف را کاهش دهد و هورمون‌هایی را ایجاد کند که از ابتلا به آلزایمر و زوال عقل جلوگیری می‌کنند. دانشمندان مرکز آلمانی بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی (DZNE) با بررسی تأثیرات ورزش بر مناطق خاصی از مغز، به دنبال این هستند که به این شواهد رو به رشد بیفزایند.
فابین فاکس (Fabienne Fox)، نویسنده ارشد این مطالعه می‌گوید: در تحقیقات قبلی، مغز معمولاً به طور کلی در نظر گرفته می‌شد. هدف ما این بود که نگاهی دقیق‌تر به مغز بیندازیم و دریابیم که فعالیت بدنی بر کدام مناطق مغز بیشترین اثر را دارد.

برای انجام این کار، دانشمندان از داده‌های مربوط به بیش از 2500 فرد 30 تا 94 ساله استفاده کردند. مطالعات آن‌ها شامل تجزیه و تحلیل حجم مغز و ضخامت قشر آن از طریق تصویربرداری از مغز (MRI) و ارزیابی فعالیت بدنی این افراد بود. شرکت‌کنندگان باید به مدت هفت روز یک شتاب‌سنج را روی بدن خود نصب می‌کردند.
فاکس می‌گوید: ما نشان دادیم که فعالیت بدنی تأثیر قابل توجهی بر تقریباً تمامی نواحی مغز می‌گذارد. به طور کلی، می‌توان گفت که هر چه فعالیت بدنی بیشتر و شدیدتر باشد، نواحی مختلف مغز بزرگ‌تر هستند. ما این موضوع را به طور خاص در هیپوکامپ مشاهده کردیم که مرکز کنترل حافظه در نظر گرفته می‌شود. بزرگ‌تر بودن حجم مغز، بر مقابله با تخریب عصبی اثر می‌گذارد.
دانشمندان بزرگترین و تقریباً ناگهانی‌ترین افزایش حجم در مغز را هنگام مقایسه افراد غیرفعال بالای 70 سال با افراد نسبتاً فعال مشاهده کردند.
احمد عزیز، نویسنده این مطالعه، می‌گوید: در اصل، این خبر بسیار خوبی است. به ویژه برای کسانی که تمایلی به ورزش ندارند. نتایج مطالعه ما نشان می‌دهد که حتی تغییرات رفتاری کوچک، مانند 15 دقیقه پیاده‌روی در روز یا بالا رفتن از پله‌ها به جای استفاده از آسانسور، ممکن است تأثیر مثبت قابل توجهی بر مغز داشته باشد و به طور بالقوه با از دست دادن مواد مغزی مرتبط با افزایش سن و رشد بیماری‌ها مقابله کند. افراد مسن می‌توانند از افزایش اندک فعالیت بدنی خود سود ببرند.
تجزیه و تحلیل ژنتیکی نواحی از مغز که بیشتر تحت تاثیر فعالیت بدنی قرار می‌گیرند، نشان داد که این مناطق میزبان مقادیر بالایی از میتوکندری هستند که انرژی بدن ما را تامین می کنند اما برای انجام این کار به اکسیژن زیادی نیاز دارند.
عزیز می‌گوید: در مقایسه با سایر نواحی مغز، این منطقه نیاز به افزایش جریان خون دارد. این امر به طور ویژه در طول ورزش تضمین می‌شود و به همین دلیل است که این نواحی از ورزش سود می‌برند.
این تجزیه و تحلیل همچنین همپوشانی زیادی را در ژن‌های تحت تأثیر فعالیت بدنی و ژن‌هایی که تحت تأثیر بیماری‌هایی مانند آلزایمر و پارکینسون قرار دارند، نشان داد. این یک توضیح احتمالی برای وجود مزایای محافظتی ورزش در برابر این نوع بیماری‌ها ارائه می‌دهد.
فاکس می‌گوید: ما با نتایج خود، می‌خواهیم انگیزه بیشتری برای فعال‌تر شدن از نظر بدنی ایجاد کنیم. فعالیت بدنی حتی به میزان متوسط ‌می‌تواند کمک کننده باشد. بنابراین، این تنها یک تلاش کوچک با تأثیری بزرگ است.
این تحقیق در مجله "Neurology" منتشر شده است.