آریا جوان - شاید مهیج‌ترین خصوصیت باستان‌شناسی ماهیت دائماً در حال تغییر آن باشد که مرتب وادارمان می‌کند در باورهایمان درباره گذشته بازنگری کنیم. در این مقاله، با اکتشافات مهم باستان‌شناسی در سال‌های اخیر آشنا می‌شویم.

کافی است چند کتاب تاریخی خوانده باشید تا بدانید این کتاب‌ها گذشته بشر را به شیوه‌ای نقل می‌کنند؛ گویی همه‌چیز درباره آن را به‌طور قطع می‌دانند. به‌نقل از تارنمای گرانج ، این کتاب‌ها به‌گونه‌ای نوشته شده‌اند که به‌نظر می‌رسد دقیقاً می‌دانیم در گذشته چه اتفاقاتی افتاده است و چه زمانی و چرا و چه کسانی هم درگیر آن بودند و چه عواقبی در انتظار آن‌ها بوده است. بااین‌حال، جهان ما بسیار آشفته‌تر و پیچیده‌تر از آن است که در کتاب چند‌صد‌صفحه‌ای جا بگیرد. گاهی تنها کاری که از دست باستان‌شناسان و مورخان بر می‌آید، این است که شواهدی همچون مصنوعات و آثار باستانی که گاهی صدها سال و گاهی هم هزاران سال قدمت دارند، پشت‌سرهم‌ بچینند و به‌نوعی گمانه‌زنی علمی برسند. گاه‌گداری حق با آن‌ها است؛ اما گاهی اوقات هم فرضیه‌هایی که ارائه کرده‌اند، از اساس اشتباه از آب در‌می‌آید. در همین حال، هرچند وقت کسی کشفی انجام می‌دهد که کاملاً طرز فکر و نگاه ما به اجدادمان را تغییر می‌دهد. بدین‌ترتیب، تاریخ بازنویسی می‌شود و زمان‌بندی‌ها دستخوش تغییر و حتی مکان‌ها جابه‌جا می‌شوند تا دوباره به یاد ما آورده شود چقدر درباره گذشته جمعی خود اطلاعات اندکی دراختیار داریم. در سال‌های اخیر هم، شاهد برخی از جذاب‌ترین اکتشافات باستان‌شناسی بودیم که بسیاری از باورهای مهم ما درباره گذشته را به اشتباهات مهم تاریخی تبدیل کردند. برای آشنایی با برخی از این اکتشافات جذاب باستان‌شناسی با زومیت همراه باشید. بقایای یک زن شکارچی

شاید به‌نظر شکاکان راحت باشد بگویند این محل صرفاً جایی برای تخلیه حیواناتی بود که برای کنترل آفات و دلایل سودمند دیگر نگه‌داری می‌شدند؛ اما اوسیپینسکا چنین عقیده‌ای نداشت. بسیاری از اسکلت‌های کشف‌شده از سن زیاد صاحبانشان حکایت می‌کردند، تا جایی که حیوان برای انجام امور عادی و روزمره خود هم به مراقبت‌های ویژه نیاز داشته است. در سایر اسکلت‌ها نیز، ناهنجاری‌هایی دیده شد که به‌عقیده اوسیپینسکا دلیل آن واضح بود: کسی به این گربه‌های ظاهراً «بی‌مصرف» غذا می‌داد و از آن‌ها نگه‌داری می‌کرد. این کشف هم‌راستای تحقیقات امروزی نشان می‌دهد ما انسان‌ها از دیرباز نیاز عمیقی به هم‌نشینی با حیوانات داشته‌ایم. مرد اژدهایی

به‌نقل از سی‌ان‌ان، این امر همیشه با کمبود اسناد و سوابق و شواهد باستان‌شناسی از سده‌های تاریکی همراه بود؛ اما اکنون تردیدهای زیادی درباره آن به‌وجود آمده است. کشف موزاییک گُل‌ و گِره‌داری در ویلای چدورث (شبیه به آنچه در تصور بالا می‌بینید) به این شک‌ و تردیدها دامن زد. ظاهراً ویلا رومی بود؛ اما موزاییک پس از خروج رومیان از بریتانیا نصب شده بود. مارتین پاپورث باستان‌شناسی از مؤسسه نشنال‌تراست این کشف را «بسیار هیجان‌انگیز» دانست. بنابراین، این کشف نشان می‌دهد زندگی مردمان مرفه با املاک لوکس دهه‌ها پس از سده‌های تاریکی تداوم داشته است. استخوان‌های عصر برنز

از زمان تحقیقات اولیه در دهه 1970، اتفاقات زیادی در دنیای باستان‌شناسی رخ داده است؛ ازجمله پیشرفت روش‌های قدمت‌گذاری به‌خصوص رادیوکربن که امکان تاریخ‌یابی تا محدود‌ه 10 تا 20 سال را فراهم می‌کند. محققان با آزمایش دقیق ابزارآلات کشف‌شده در این محوطه متوجه شدند بومیان تا سال 1670 از آن‌ها استفاده می‌کردند. بنابراین، به‌نظر می‌رسد بومیان نه‌تنها دربرابر فاتحان اروپایی سر خم نکردند؛ بلکه این دوران سخت را تاب آوردند و توانستند تا 130 سال پس از اولین برخورد با اروپائیان زنده بمانند و فرهنگ و شیوه‌های زندگی خود را حفظ کنند. ژاکوب لولویچ، سرپرست تحقیق اخیر، عنوان کرد این محل، تنها محوطه باستانی نیست که بومیان پس از برخورد با اروپایی‌ها از آن استفاده می‌کردند؛ اما یافته‌های آن‌ها یکی از اولین اثبات‌های علمی است که نشان می‌دهد مردم بومی مدت طولانی‌تری درمقایسه‌با آنچه قبلاً تصور می‌شد دربرابر فاتحان ایستادگی کردند. این باستان‌شناس تاریخ گذشته‌ را افسانه‌هایی تعمداً نژادپرستانه دانست که خاطره جمعی بومیان را نادیده گرفتند. هنر چهارهزار‌ساله

نگاهی به مهم‌ترین رویدادهای باستان‌شناسی در سال 2020 10 اکتشاف عجیب و مرموز دنیای باستان‌شناسی به‌نقل از لایوساینس، چندین کشف وجود دارد که نشان می‌دهد، انسان‌های امروزی مانند نوجوانان کم‌طاقت و شورشی امروز تصمیم گرفتند، پیش از آن بازه زمانی 60 هزار ساله از خانه فرار کنند. باستان‌شناسان دانشگاه توبینگن آلمان در سال 2019 گزارش دادند، موفق به کشف قدیمی‌ترین استخوان‌های انسان امروزی خارج از آفریقا شده‌اند. این کشف در جنوب یونان انجام شده بود و این استخوان‌ها متعلق به فردی بودند که حدود 210 هزار سال قبل جان خود را از دست داده بود. جالب اینکه آن‌ها موفق به کشف جمجمه 170 هزار ساله‌ای از یک نئاندرتال شدند. این دو کشف نشان می‌داد، اجداد اولیه ما در این مهاجرت باستانی ناکام ماندند و نئاندرتال‌ها جای آن‌ها را گرفتند. این تنها استخوان باستانی انسان‌های امروزی پیش از مهاجرت اصلی به خارج از آفریقا نبود. بلکه در سال 2018 هم باستان‌شناسان موفق به کشف استخوان‌هایی با قدمتی بین 177 هزار تا 194 هزار سال شدند. به‌نظر می‌رسد انسان‌ها پیش از خروج موفقیت‌آمیز خود از آفریقا دست به تلاش‌های زیادی زدند؛ اما تا پیش از سفر نهایی خود، هیچ‌کدام از سفرهای‌شان فرجام خوشی نداشته است. گونه مرموزی به نام دنیسووان‌ها