آریا جوان - وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگویی از آخرین وضعیت توسعه فیبرنوری، تعرفه اینترنت، شبکه ملی اطلاعات و… سخن گفت. عیسی زارع‌پور، نسخه شفا‌بخش حل مشکلات شبکه اینترنت کشور را توسعه اینترنت ثابت بر مبنای فیبر عنوان کرد.

عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات امشب (5 اردیبهشت) با حضور در برنامه صف اول شبکه خبر در مورد آخرین اتفاق‌های حوزه ICT کشور توضیحاتی ارائه کرد. او از بسته‌های حمایتی دولت برای توسعه فیبرنوری در کشور گفت و تأکید کرد که اجازه نمی‌دهد تعرفه اینترنت بدون افزایش کیفیت آن تغییری پیدا کند. همچنین او در این گفت‌وگو با اشاره به برطرف کردن قطعی‌های مکرر اینترنت در کشور از برنامه‌ریزی این وزارتخانه برای تبدیل شدن ایران به هاب ترافیکی منطقه خبر داد. صحبت در مورد شبکه ملی اطلاعات، وضعیت فضایی کشور و راه‌اندازی اپراتورهای خدمات‌رسان از دیگر اظهارات عیسی‌پور در این گفت‌وگوی شبانه بود.

عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات سخنان خود در این گفت‌وگو را با ذکر تفاوت وضعیت توسعه شبکه اینترنت ثابت و همراه در ایران و کشور‌های دیگر آغاز کرد. او در این زمینه اعلام کرد که در تمام دنیا بار اصلی اینترنت بر دوش ارتباطات ثابت است، چون عمدتاً مردم یا در محل کار هستند یا در محل زندگی و در واقع در حالت ساکن از اینترنت ثابت استفاده می‌کنند. به گفته او موبایل تنها برای شرایط در حرکت پیش‌بینی شده، چون ارتباطات روی خطوط موبایل محدود به تکه فرکانسی می‌شود که به اپراتورهای موبایل تعلق می‌گیرد. او با اشاره به مشکلات توسعه شبکه ثابت در کشور گفت: در گذشته به دلایلی سرمایه‌گذاری درستی برای توسعه اینترنت ثابت انجام نشده و بار این شبکه که در تمام دنیا بین 70 تا 80 درصد است، روی شبکه اینترنت همراه آمده که کشش و ظرفیت لازم برای پشتیبانی از این بار را به دلیل محدودیت فرکانس‌ها ندارد. همین علت هم باعث افت کیفیت در حوزه موبایل شده است، خصوصاً در دوران شیوع ویروس کرونا که زندگی مردم بیش از گذشته به فناوری وابسته شد. به گفته وزیر ارتباطات توسعه ارتباطات ثابت مبتنی بر فیبر در دنیا کار بزرگی است. او در این زمینه توضیح داد: «اول این را بگویم که این تکنولوژی حداقل برای 2 دهه آینده است و 3 دهه آینده را از نظر ثبات در شبکه بیمه خواهد کرد. درحال‌حاضر تمام کشورهای پیشرفته به این سمت رفته‌اند که ارتباطات ثابت مبتنی بر فیبرنوری را در کشورشان اجرا کنند. در خیلی از کشورها توسعه شبکه ثابت بر مبنای این تکنولوژی برنامه 4 تا 5 ساله یا حتی 10 ساله است و دولت‌ها هم سرمایه‌گذاری عظیمی در حد چند ده میلیار دلار را روی توسعه این پروژه انجام داده‌اند.» او ادامه داد: «ما در حال پیگیری هستیم تا حرکت سخت این کار که در کشور انجام نشده و حالا به ما رسیده، انجام شود. ما هم می‌توانستیم مثل گذشته این کار را انجام ندهیم و به سراغ واگذاری فرکانس جدید و توسعه ارتباطات همراه برویم؛ اما ما اعتقاد داریم که نسخه شفا‌بخش حل مشکلات شبکه اینترنت کشور توسعه اینترنت ثابت بر مبنای فیبر است.» واگذاری پروانه‌های جدید ارتباطی
زارع‌پور می‌گوید برای اینکه وزارت ارتباطات دولت سیزدهم به هدف خود برای توسعه شبکه اینترنت ثابت بر مبنای فیبر برسد مجموعه فعالیت‌هایی را انجام داده است. او در این مورد توضیح داد: در گام اول یک بسته حمایتی برای کسانی که در این حوزه کار کنند آماده کرده‌ایم. در این بسته حمایتی اجازه داده‌ایم که اپراتورهای تلفن‌همراه به خدمات ثابت ورود پیدا کنند. برای این کار هم در حال تعریف یک پروانه جدید هستیم. صدور این پروانه، مصوب کمیسیون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی شده است. براساس این پروانه اپراتورها می‌توانند در هر دو حوزه ثابت و همراه فعالیت کنند. او فعالیت‌های دولت در این زمینه را محدود به این مورد ندانست و گفت: از طرفی در این زمینه دولت تمهیداتی را پیش‌بینی کرده است. دولت از محل سهم خودش از درآمد اپراتورهای مخابراتی بخشی را برای توسعه فیبرنوری در کشور در نظر گرفته است. حدود 5 درصد از درآمد اپراتور قرار است با نظارت وزارت ارتباطات صرف توسعه ارتباطات ثابت بر مبنای واگذاری پورت فیبر نوری شود. دولت به دلیل اینکه سرمایه‌گذاری در این بخش بلند مدت است از بخشی از درآمد اپراتورهایی که در این حوزه فعالیت می‌کنند صرفه نظر کرده است. ما الان 3 درصد از درآمد اپراتورهای ثابت را به‌عنوان حق السهم دولت دریافت می‌کنیم و اعلام کرده‌ایم هرکسی که پورت فیبرنوری روشن به در منازل شهروندان برساند، ما این 3 درصد را به مدت 5 سال از او دریافت نخواهیم کرد. زارع‌پور به تلاش برای از میان بردن موانع در توسعه فیبرنوری هم اشاره کرد و توضیح داد که اپراتورها برای توسعه فیبرنوری با موانعی از سمت دستگاه‌های اجرایی مانند شهرداری‌ها، وزارت نیرو و… روبه‌رو هستند که باید این موانع برطرف شود. به باور او نهضت فیبرکشی باید مانند نهضت گازکشی در کشور رقم بخورد؛ یعنی همه دستگاه‌ها پای کار بیایند تا مردم به خدمات مورد نیاز در بحث اینترنت پرسرعت دسترسی پیدا کنند. دریافت سرویس فیبرنوری ازطریق اعلام کد پستی
زارع‌پور در این گفت‌وگو تأکید کرد که اکنون نیاز اصلی مردم ارتباطات پرسرعت است که این وزارتخانه به‌عنوان حق مردم به این نیاز نگاه می‌کند و برای دستیابی به این حق تلاش‌های لازم را به کار بسته است. وزیر ارتباطات در این مورد گفت: این موضوع را در حد یک توصیه ندیده‌ایم و در قانون بودجه 1401 بندی در تبصره 7 آمده است که تمام دستگاه‌های اجرایی قانوناً مکلف شده‌اند که هرگونه زیرساختی که در این زمینه دراختیار دارند از کانال گرفته تا داکت و… را طبق تعرفه‌ای که کمیسیون سازمان تنظیم مقررات تصویب می‌کند، دراختیار بخش خصوصی بگذارند تا آن‌ها بتوانند شبکه خود در این زمینه را گسترش دهند. او ابراز امیدواری کرد که با این تدابیر پیش‌بینی‌شده آن‌ها به هدف خود در زمینه رساندن 20 میلیون فیبرنوری به خانوار‌ها تا پایان دولت سیزدهم برسند. زارع‌پور در مورد آخرین وضعیت راه‌اندازی پورت فیبرنوری در کشور نیز اعلام کرد: ما اولین گام در این زمینه را برداشتیم و در اسفند ماه برنامه توسعه فیبرنوری تا پایان دولت سیزدهم را کلید زدیم. بر این اساس هم بیش از 500 هزار پورت فیبرنوری آماده واگذاری شد. از طرف دیگر سایت www.iranfttx.ir را راه‌اندازی کرده‌ایم تا شهروندان این امکان را داشته باشند تا توسعه این پروژه را دائماً رصد کنند. به گفته او درحال‌حاضر 1٫4 میلیون پورت فیبرنوری راه‌اندازی شده که 1 میلیون و 200 هزار پورت آن FTTH است و بین 200 تا 300 هزارتا از این میزان هم بر مبنای تکنولوژی VDSL است که می‌تواند به مردم بین 30 تا 40 مگابیت بر ثانیه سرعت برساند. طبق ادعای وزیر ارتباطات در آینده نزدیک سایت www.iranfttx.ir به‌روز خواهد شد. به گفته او قرار است مصوبه‌ای در چهارشنبه پیش رو در هیئت دولت مطرح شود که اگر این مصوبه تصویب شود، فراخوانی منتشر خواهد شد تا یک تقسیم کار ملی بین اپراتورهای ارتباطی صورت بگیرد و بعد از آن در سایت www.iranfttx.ir سرویسی برای مردم راه‌اندازی می‌شود که وقتی کدپستی خود را در این سایت وارد کنند، می‌توانند مطلع شوند که چه زمانی در منطقه‌ آن‌ها پورت فیبرنوری فراهم خواهد شد. شبکه ملی اطلاعات یک غول نیست
مثل همیشه در گفت‌وگو‌های اخیر وزیران ارتباطات دولت‌های گذشته، زارع‌پور هم وقتی بحث به شبکه ملی اطلاعات رسید تکرار کرد که قرار نیست با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات اینترنت قطع شود. او در این زمینه گفت: شبکه ملی اطلاعات یک شبکه پرسرعت، با کیفیت، امن و مستقل است که خدمات مورد نیاز مردم با کیفیت بالا روی این شبکه ارائه می‌شود. برخی از شبکه ملی اطلاعات دو غول درست کرده‌اند؛ یک غول برای مردم که اعلام می‌کنند با راه‌اندازی این شبکه اینترنت قطع می‌شود و این در حالی است که اینترنت یک سرویس روی شبکه ملی اطلاعات است. غول دوم هم برای مسئولان کشور درست کرده‌اند که راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات کاری غیر ممکن است. روی هر دو موضوع در حال کار هستیم تا اثبات کنیم که شبکه ملی اطلاعات یک شبکه پرسرعت است که راه‌اندازی آن هم شدنی است. زارع‌پور ادامه داد که می‌خواهند به کمک شبکه ملی اطلاعات یک شبکه پرسرعت داشته باشند. طبق ادعای او در این برنامه تلویزیونی، درحال‌حاضر میانگین سرعت در همراه و ثابت چند 10 مگابیت‌برثانیه است و آن‌ها به‌دنبال این هستند تا سرعت‌های چند 100 مگابیت‌برثانیه را برای مردم رقم بزنند. او با اشاره به مصوباتی در این زمینه گفت:‌ «در مصوباتی هم که در این زمینه داشته‌ایم اعلام کرده‌ایم که 10 درصد پورت‌هایی که راه‌اندازی می‌شود باید یک گیگابیت بر ثانیه باشد تا برای کسب‌وکارها و مراکز آموزشی مورد استفاده قرار بگیرد. نگاه دولت سیزدهم به این بخش فرصت محور است و در عین حال برای مخاطرات در این زمینه‌ هم باید پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهیم و با تدبیر پیش برویم تا مردم حداقل آسیب را از چالش‌هایی این فضا ببینند.» راه‌اندازی اپراتورهای خدمات‌رسان
زارع‌پور همچنین از راه‌اندازی اپراتورهای خدمات‌رسان به مردم گفت. او با اشاره به خدمات دولت هوشمند در کشور اعلام کرد: در حوزه خدمات زیرساخت‌های خوبی فراهم شده است تا خدمات دولت را به یک آیکون در گوشی تلفن همراه مردم تبدیل کند. در قانون بودجه 1401 بند قانونی پیش‌بینی شد که کلیه دستگاه‌ها تا شهریور ماه پنجره واحد خدمات خود را تکمیل کنند و وزارت ارتباطات نیز تا دی ماه پنجره ملی خدمات را راه‌اندزی کند تا کاربران با یک بار وارد شدن به این پنجره واحد ملی، بتوانند به تمام خدمات دولتی دست پیدا کنند. یکی از آروزهای نظام اداری است که این پنجره راه‌اندازی شود. زارع‌پور در این زمینه اعلام کرد که تاکنون اپراتورهای ارتباطی ثابت و سیار در کشور داشتیم و وزارت ارتباطات قصد دارد در حوزه خدمات هم ورود پیدا کند و اپراتورهای خدمت‌رسان را نیز راه‌اندازی کند که ازطریق این اپراتورهای بخش خصوصی خدمات باکیفیتی به مردم ارائه کند. کیفیت اینترنت خط قرمز وزارت ارتباطات است
بخش دیگر این گفت‌وگو به تغییر قیمت بسته‌های اینترنتی در هفته‌های اخیر اختصاص پیدا کرد که وزیر ارتباطات در این زمینه اظهارات جدیدی مطرح نکرد. زارع‌پور در ادامه این برنامه در مورد افزایش برخی بسته‌های اینترنتی اعلام کرد که از سال 95 هزینه‌ها تا حدود 200 درصد گران شده و این در حالی است که شرکت‌های اینترنتی قیمت‌های خود را افزایش نداده‌اند. او در این مورد گفت:‌ شرکت‌ها اعلام کرده‌اند که برای توسعه در لایه دسترسی، افزایش کیفیت و سرعت نیاز به افزایش سرمایه دارند و این کار به جز افزایش تعرفه امکان‌پذیر نیست. زارع‌پور تأکید کرد که وزارت ارتباطات با هرگونه افزایش تعرفه بدون کیفیت مخالف است و آن‌ها با افزایش تعرفه به‌دنبال افزایش سود سهام‌گذاران اپراتورها نیستند. به گفته او در این زمینه برای افزایش تعرفه اپراتورها باید دلایل و برنامه بیاورند و تضمین کنند با افزایش درآمد خود از محل تعرفه باید حتماً تضمین کنند که در 3 سال آینده، سرعت 2 برابر شود و پوشش نسل 4 حتماً به نزدیک 100 درصد برسد و نسل پنجم هم 10 درصد مردم را تحت پوشش خود دربیاورد. زارع‌پور تأکید کرد که آن‌ها مدافع کیفیت شبکه هستند و خط قرمز آن‌ها کیفیت شبکه است و به‌عنوان نماینده مردم از حقشان در این زمینه دفاع می‌کنند. تبدیل شدن به هاب ترافیکی منطقه
زارع‌پور درباره خودکفایی در تجهیزات بومی حوزه ارتباطات گفت: «ما در برخی حوزه ها مانند مودم، کابل و داک توانسته‌ایم به پیشرفت خوبی دست پیدا کنیم. حدود 6 ماه است که به این توانایی دست پیدا کرده‌ایم که فیبرکشی زیر اقیانوس و تعمیرات در این مناطق را هم انجام دهیم. حتی مجموعه‌های خصوصی با حمایت وزارت ارتباطات و دستگاه‌های مربوطه راه‌اندازی شده‌اند که توانسته‌اند در این حوزه قراردادهای بین‌المللی دریافت کنند. یعنی نه‌تنها نیاز کشور را برطرف می‌کنند که نیاز کشورهای منطقه را نیز در بخش تجهیزات برطرف می‌کنند.»

زارع‌پور در پایان گفت‌وگو خود در مورد وضعیت صنعت فضایی کشور ضمن اشاره به ظرفیت‌های فراوان در این زمینه گفت که در دولت سیزدهم برعکس دولت گذشته، راهبردشان استفاده از صنعت فضایی برای کاربردی کردن خدمات فضایی در بخش‌های مختلف و حل مشکلات مردم است. به گفته او درحال‌حاضر با هماهنگی بخش‌های مختلف و همراهی آن‌ها وزارت ارتباطات توانسته‌ است اولین ماهواره عملیاتی ایران را با پرتابگر بومی در اسفند‌ ماه با موفقیت در مدار قرار بدهد و عملاً با این کار ایران به تثبیت در لایه لئو رسیده است. زارع‌پور ادامه داد:‌ «امسال این اتفاق خواهد افتاد که لایه لئو را با پرتاب ماهواره‌های جدید بیشتر تثبیت خواهیم کرد و حتی ما باید به مرکز منطقه‌ای پرتاب ماهواره در لایه لئو تبدیل شویم. ما جزو ده کشوری هستیم که هم توانمندی ساخت ماهواره بومی داریم و هم پرتابگر اختصاصی خودمان را ساخته‌ایم.» او تأکید کرد:‌ «هدفمان در بحث فضایی این است که در این حوزه کاملاً مستقل شویم و بتوانیم در لایه‌های مختلف جو ماهواره‌های خود را با موفقیت در مدار قرار دهیم. فعلاً در ابتدای راه و در لایه لئو هستیم و باید تلاش کنیم خودمان را به لایه ژئو برسانیم که کار بسیار سنگین و سختی است و برای آن مسیر 8 تا 10 ساله ترسیم شده است؛ اما با دستور شخص رئیس جمهوری برنامه فشرده‌تری در نظر گرفته شد تا با یک کار جهادی زمان طی کردن این مسیر کاهش پیدا کند.»