آریا جوان - فارس / پیش از کرونا قوانینی در جهان برای دسترسی کودکان و نوجوانان به تلفن همراه و فضای مجازی وجود داشت. کرونا، قرنطینه و تحصیل مجازی اما کاری کرد که تلفن همراه خیلی ساده در اختیار کودکان و نوجوانان محصل قرار گرفت. توجیهی منطقی به نظر می رسد؛ قرار دادن تلفن همراه و امکان حضور در فضای مجازی در اختیار فرزندان برای تحصیل آنلاین. شیوه ای که کرونا به جبر بساط آن را فراهم کرد. این در حالی بود که پیش از آن، این دسترسی ها چنین سهل و ساده نبود.

اما والدین به دلیل استرس بازماندن فرزندان از درس و مدرسه تلفن همراه، حضور در اینترنت و فضای مجازی را خودشان برای فرزندانشان تسهیل می کنند. از طرفی این فضا مثل چاقوی دو لبه است. هم خوب، هم بد! اما چطور می توانیم حضور فرزندانمان را در این فضا مدیریت کنیم تا هم از درس و مشق آنلاین عقب نمانند هم گرفتار برخی آسیب ها که در فضای مجازی در کمین بزرگ و کوچک است، نشوند؟

والدین آگاه و باهوش
نهادها و کارشناسان راه های مختلفی پیش رو می گذارند که قابل جستجو و بررسی است‌. آن ها معتقدند باید قوانینی برای استفاده از این امکان ها برای فرزند وضع کرد که دو ویژگی مهم داشته باشند. اول اینکه در اجرای آن جدیت و نظارت داشته باشیم و دوم اینکه به وقت لزوم قابل انعطاف باشند. نفیسه حسن پور بانوی مشاور جوان شغلی و خانوادگی جمله قابل توجهی می گوید: «حالا که ناگزیر تلفن همراه شده دفتر و کتاب و فضای مجازی کلاس درس و مدرسه ما والدین آگاه باید هوشمندتر از تلفن های هوشمند باشیم.» او منظور خود را اینگونه توضیح می دهد: «هر وسیله و امکان الکترونیک دستورالعملی برای استفاده، رعایت برخی از جوانب حریم شخصی و نظارت دارد. گوشی های تلفن همراه و رایانک های دانش آموزی فاقد سیم کارت در بازار وجود دارد. از طرفی شما می توانید با حذف برخی برنامه ها، ایجاد قفل، محدودیت زمانی، کنترل از راه دور و نصب برنامه های نظارت کننده فضای حضور و استفاده فرزندتان از دنیای مجازی را نظارت کنید.»

حمایت در واقع نه نظارت
برخی والدین در این زمینه دچار افراط و تفریط هستند. عده ای مایلند به هیچ وجه فرزندشان از تلفن همراه و فضای مجازی استفاده نکند و تنها در شرایطی اجازه می دهند که خودشان حضور و نظارت کامل فیزیکی داشته باشند. گروه دیگر اما با این دلیل که بچه های این زمانه را نمی توان منع کرد و بالاخره که باید از این موارد استفاده کند از سنین و متاسفانه با نظارت کم، زمینه را برای استفاده کودک یا نوجوان خود باز می گذارند. نظارتی کمرنگ دارند و معتقدند این فضا کنترل شدنی نیست. این مشاور می گوید:«نظارت بر این فضا به خاطر امنیت و سلامت حقیقی فرزند در برابر فضای مجازی است. به عبارت بهتر، نظارت نیست؛ حمایت است. ما فرزندمان را محدود نمی کنیم او را نظارت نمی کنیم بلکه این فضا و دسترسی هایش را نظارت و گلچین می کنیم.»

جلوتر از فرزند باشیم
به تعبیر این کارشناس درک متقابل این موضوع به فرزندان از طریق گفتگوی شفاف و مدیریت صمیمانه کمک می کند بچه ها به جای گارد گرفتن، راهنمایی بگیرند. کنجکاوی های مخرب خود را کنترل کنند. به اطلاعات و منابع مفید وصل شوند. تحقق این موضوع یک شرط دارد؛ والدین باید عقب نمانند. تسلط ما به این فضا دست کم تا بلوغ عاطفی و عقلی فرزندمان بیشتر از او باشد. او می گوید: «به نظرم حالا که تدریس و تحصیل آنلاین است باید کلاس های آموزشی برای والدین و معلمان در مدارس برگزار شود تا ترفند و مهارت های نظارت برحضور فرزندان خود در فضای مجازی را بیاموزند. همچنین منابع، وبگاه ها و شبکه های اجتماعی مفید و نحوه کاربری آن برای کودک و نوجوان را یاد بگیرند. محدودیت و خشونت کارساز نیست باید فرزند زمانه خود بود و هوشمندانه نظارت کرد.»
چندراه خیلی خیلی ساده
اما چند نکته ساده، ساعت در اختیار قرار دادن تلفن همراه منظم و مشخص باشد. روزانه نیم ساعت و کنترل شده اجازه استفاده از تلفن همراه برای بازی، گوش دادن موسیقی و...به فرزندتان بدهید. پیش از 16 سالگی تلفن همراه هوشمند برای او نخرید.مسیرهای جستجوی او را غیرمستقیم کنترل کنید. در تلفن همراهی که او برای تحصیل استفاده می کند شبکه های جانبی نصب نکنید یا رمز جدا در نظر بگیرید. در قسمت تنظیمات برنامه ها و اپ ها حتماً گزینه محدودیت سنی منفی هجده را فعال کنید. برخورد والدین باید طوری باشد که کودک در صورت خطا، سوءاستفاده، تهدید یا دریافت پیام های ناشناس بدون ترس و واهمه ما را در جریان قرار دهد.