آریا جوان - خراسان / ما انسان‌های منحصربه‌فردی هستیم و نیاز داریم همان‌طور که هستیم، مورد پذیرش، محبت و احترام افراد نزدیک خود قرار بگیریم. احساس ارزشمند نبودن و دریافت توجه مشروط از سوی والدین، می‌تواند برای ما بسیار آزار دهنده باشد. این احساس ممکن است ما را به‌ سمت رفتارهای بسیار ایثارگرانه و تلاش افراطی برای جلب توجه و محبت والدین یا برعکس، دوری و فاصله‌گیری از آن‌ها سوق بدهد. برای حفظ تعامل موثر و دوری از رفتارهای آسیب‌رسان، نکات زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد.

گفت‌وگوی موثر
زمانی را که شما و والدین‌تان آرام و متمرکز هستید، برای گفت‌و‌گو انتخاب کنید. به‌جای این‌که بگویید قصد دارید درباره بدرفتاری‌های‌شان صحبت کنید و سبب افزایش خشم یا حالتی دفاعی در آن‌ها شوید، بگویید می‌خواهید به‌قصد بهبود رابطه‌تان درباره احساسات ناخوشایند خود گفت‌وگو و سعی کنید آن چه را که در توان شماست و اصلاح آن منطقی به‌نظر می‌رسد، انجام دهید و از آن‌ها هم همین درخواست را داشته‌ باشید. جملات را با «من» شروع کنید و ابتدا از احساسات و سپس از نیازهای‌تان حرف بزنید. مثلا به‌جای گفتن «شما هیچ‌وقت قدر کارهای خوب مرا نمی‌دانید و آزارم می‌دهید» بگویید: «من از این‌که برای جلب رضایت شما به نتیجه‌ای نمی‌رسم، گیج و سردرگم شده‌ام. فکر می‌کنم تلاش‌هایم بی‌فایده ‌است و این به من احساس نادیده‌گرفته شدن می‌دهد. نیاز دارم مورد پذیرش و محبت شما قرار بگیرم».
تعیین وظایف
اگر چالش‌های شما و والدین‌تان بیشتر به انجام وظایف‌ مربوط به نقش‌های والدینی و فرزندی مربوط است، بهتر است یک‌بار دیگر این وظایف را بازبینی کنید. شاید انجام برخی کارها از توان شما خارج است، شاید به‌منظور جلب محبت و رضایت والدین‌تان، زمان زیادی را وقف انجام کارهای خارج از وظایف‌تان کرده‌اید یا انتظاراتی که شما و والدین‌تان از یکدیگر دارید، بسیار متفاوت هستند. یک «فهرست انتظارات» تهیه کنید. آن چه را از والدین‌تان انتظار دارید، بنویسید و از آن‌ها بخواهید همین کار را بکنند. سپس هر کدام را که می‌توانید در قبال یکدیگر انجام دهید، سبز رنگ کنید و آن‌هایی را که احساس می‌کنید در توان‌تان نیست، ضربدر بزنید. حالا درباره مواردی که هر یک از شما با علامت ضربدر مشخص کرده‌اید، گفت‌و‌گو و سعی کنید نقطه مشترکی بیابید که به اصطلاح «نه سیخ بسوزد و نه کباب».
تعیین مرزها
شما شایسته دریافت عشق و پذیرش والدین‌تان هستید اما کنترل رفتارهای آن‌ها در دست شما نیست. گاهی‌وقت‌ها گفت‌و‌گوهای ما به نتیجه مشترکی نمی‌رسد و در این صورت لازم است از مرزها و نیازهای خود مراقبت کنیم. به ‌طور دقیق مشخص کنید کدام دسته از رفتارهای والدین‌تان برای شما آزار دهنده است و با قاطعیت و احترام از آن‌ها درخواست کنید این رفتارها را متوقف کنند. می‌توانید برای جلب تعامل آن‌ها، راه‌های جایگزین پیشنهاد دهید؛ مثلا درخواست کنید به‌جای سرزنش، به‌طور شفاف و بدون پرخاشگری با شما صحبت کنند.
حفظ صمیمیت
حواس‌تان باشد که قرار نیست گفت‌و‌گو، بیان انتظارات و روشن‌کردن مرزها به پرخاشگری، سردی و بی‌احترامی ختم شود. احتمالا زمان‌هایی وجود دارد که با یکدیگر چالش ندارید. در این اوقات، به والدین‌تان نزدیک شوید و بدون قربانی کردن خود، رفتارهای ایثارگرانه و نادیده گرفتن نیازهای‌تان، محبت و قدرشناسی‌تان را ابراز کنید. آن‌ها را درآغوش بگیرید، درباره امور روزمره‌تان صحبت کنید، نظرات‌شان را بپرسید و فضایی مثبت و تعاملی خلق کنید. افزایش کیفیت رابطه صمیمانه با والدین، می‌تواند میزان تنش‌ها و هیجانات منفی را کاهش دهد.
نویسنده : انسیه برزویی | روان شناس بالینی