آریا جوان - خبرآنلاین / شرح حدیثی برای فکر و فرهنگ برگزیده از درس‌های آیت الله آقا مجتبی تهرانی
روایتی در کتاب الکافی، جلد2، صفحه373 – وسائل الشیعه، جلد16، صفحه153 – بحار الأنوار، جلد70، صفحه392 آمده است که ( امام حسین علیه السلام) می‌فرمایند:
عِظْنِی بِحَرْفَیْنِ فَکَتَبَ إِلَیْهِ مَنْ حَاوَلَ أَمْراً بِمَعْصِیَهِ اللَّهِ تَعَالَی کَانَ‌ أَفْوَتَ‌ لِمَا یَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِمَجِی‌ءِ مَا یَحْذَرُ
شخصی به امام حسین علیه السلام نوشت: مرا با دو جمله موعظه و نصیحت کن! حضرت در جواب نوشتند:کسی که برای رسیدن به چیزی از راه گناه و معصیت خداوند وارد می‌شود، آن چیز به زودی از دست او خارج می‌شود. و به زودی به آن چه از آن می‌ترسد، گرفتار می‌شود.
شرح این حدیث را بر اساس درس‌های آیت الله آقامجتبی تهرانی در زیر بخوانید:

اَعُوذُ بِالله مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیمِ. بِسمِ الله الرَّحمنِ الرَّحیمِ
روایت از امام حسین صلوات الله علیه منقول است که حضرت فرمودند: اگر کسی قصد کند که کاری را انجام بدهد که معصیت خداست. اما برای چی؟
معمولاً انسان اعمالی که انجام می‌دهد، به قول ما از دو صورت خارج نیست یا می‌خواهد، یک سودی به دست بیاورد که ما بهش می‌گوییم: جلب منفعت. یا می‌خواهد، زیان و ضرری را از خودش دفع بکند که از او تعبیر می‌کنیم ما به دفع ضرر. یک کدام از این‌هاست دیگر، هان؟! یا جلب منفعت است یا دفع ضرر از خودش می‌خواهد بکند، آن کاری که می‌خواهد بکند. حالا این کار که می‌خواهد بکند، چه جلب منفعت، چه دفع ضرر، کار حرام است. فهمیدی؟ این کار، این عمل، معصیت خداست. با معصیت خدا بخواهد، سودی ببرد یا از خودش زیانی را دفع کند، از این دو تا حال که خارج نیست که؟
می‌فرماید به این که: «مَنْ حَاوَلَ» کسی اگر قصد بکند «بِمَعْصِیَهِ اللَّهِ» «مَنْ حَاوَلَ أَمْراً» یک چیزی را، قصد کند یک کاری بکند «بِمَعْصِیَهِ اللَّهِ» با معصیت. «کَانَ‌ أَفْوَتَ‌ لِمَا یَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِمَا یَحْذَرُ» اگر می‌خواهی سود ببری تو، شد؟! این معصیت موجب می‌شود، زودتر آن سود از دستت برود، به دستت نیاید. فهمیدی؟ زودتر آن از دستت می رود.«أَفْوَتَ‌ لِمَا یَرْجُو» آن کار که امیدش را داشتی با این کار معصیت که دست پیدا کنی، سود ببری. اگر می‌خواستی دفع ضرر بکنی، زودتر ضرر متوجّه تو می‌شود؛ یعنی عکس می‌شود. همین که قصد کردی، چیزی به دست آوری، شد؟! یک کاری بکنی؛ اما این کار گناه است، حالا می‌خواهی چیزی به دست بیاوری که به معنای این که سودی ببری، شد؟! این موجب می‌شود که زودتر این سود از دستت فوت بشود، به دستت نرسد، آن سود به دستت نرسد. از این طرف هم موجب می‌شود اگر می‌خواستی از خودتت دفع ضرر بکنی، سرعت می‌دهد که ضرر زودتر متوجّه تو بشود.
این تعبیری است که امام حسین علیه السلام، دارد. توجّه کنید! پس بنابراین، کسی که مؤمن بالله است، اعتقاد به خدا دارد، مبدأ و معاد و قیامت و می‌گوید من مسلمانم، مؤمنم و این‌ها هستم، این بداند به این که نفع و ضرر دست یکی دیگر است، شد؟! دست یکی دیگر است، اگر بخواهی تو دست اندازی بکنی، وارونه می شود،ها! وارونه می‌شود. گوش کن چه می‌گویم. برو آن طرف، هیچ گاه با مخالفت خدایی که تو معتقدی، شد؟! به تو نفعی هان؟! منهای او نمی‌رسد، هیچ گاه ضرری منهای او، از تو دفع چیه؟ نمی‌شود. پس بهتر این است که خیال معصیت، هان؟! نکنی.
تعبیر «حَاوَلَ» یعنی «قَصَدَ» به قول ماها از نظر عربی؛ توجّه کنید! قصد معصیت که می‌کنید. می‌بینید، یک وقت می‌گویی خود معصیت، یک وقت می‌گویی، قصد می‌کنی که آن کار معصیت است برای این که چیزی بیاوری به دستت؛ توجّه کنید! تعبیر به «حاوَلَ» حضرت می‌فرمایند. بنابراین قصد معصیت هم، نمی‌گویم معصیت است؛ یک وقت اشتباه نکن. ضرر دارد برای تو. قصد معصیت هم مضر است برای تو. تویی که می‌گویی مسلمانم، مؤمنم، بدان این را قصد معصیت مضر است، گوش کنید، این موجب می‌شود نفع از تو دور بشود و ضرر به تو چی؟ سریع برسد.