بزرگنمايي:

آریا جوان - ایرنا / کتاب و کتاب‌خوانی از جمله مهم‌ترین دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب در حوزه فرهنگ است. ایشان تأکید بسیار زیادی بر انس با کتاب در میان همه اقشار بخصوص جوانان داشته و دارند. ایشان در بازدید از سی و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران فرمودند: «اعتقادم بر این است که ما محتاج کتاب هستیم؛ همه آحاد در بخش‌های مختلف، طبقات مختلف سنّی و علمی، احتیاج دارند به اینکه کتاب بخوانند و به معنای واقعی کلمه، هیچ‌چیزی جای کتاب را نمی‌گیرد. امروز یک مقداری شاغل‌های دیگر، مثل فضای مجازی، مثل این‌جور چیزها، جای کتاب‌خوانی را گرفته؛ این حرکتِ صحیحی نیست. نه اینکه به فضای مجازی مراجعه نکنند یا روزنامه نخوانند؛ چرا، لکن اینها جای کتاب را نباید بگیرد. کتاب بایستی یک جای خاصّی، هم در سبد معیشت مردم و خرید مردم، هم در مجموعه وقت‌گذاری‌های آنها داشته باشد؛ هر روز یک مقداری کتاب باید بخوانند.»
چرایی تأکید به خواندن کتاب و راه‌های ترویج آن موضوعی است که درباره آن با دکتر فرزانه فخریان، نویسنده، پژوهشگر و کارشناس حوزه کودک و نوجوان به گفت‌وگو پرداختیم.
کتاب کاغذی باعث تمرکز حواس می‌شود
مطالعه‌ای بر روی کودکان خردسال بین سنین سه تا پنج سال نشان داد که بچه‌ها هنگامی که والدینشان از روی کتاب الکترونیکی برای آنها می‌خوانند در مقایسه با کتاب چاپی، درک کمتری از داستان داشتند. محققان بر این باورند که این امر به این دلیل است که حواس کودکان توسط دستگاه الکترونیکی پرت می‌شود و تمرکز بر روی خود داستان دشوارتر است. فخریان نیز یکی از دلایل تأکید بر خواندن را تمرکز عنوان کرد و گفت: «اگرچه با توسعه فناوری و امکانات مجازی شاهد این هستیم که مفهوم کتاب در حال توسیع و تکمیل است؛ اما موضوع ماهیت کتاب و رفتاری که در استفاده از کتاب در قالب‌های مختلف داریم را باید از موضوع مطالعه جدا کنیم. البته که هرکدام خصوصیات متفاوتی دارند و از خواننده رفتار متفاوتی می‌طلبند. مثلاً رفتار ورق‌زدن کاغذی با مجازی تفاوت دارد، اما اصل پی‌گرفتن یک متن منسجم با خواندن، در هر دو فضا یکی است.»
او ادامه داد: «باید موضوع خواندن را از اشکال دیگر استفاده از متن یک کتاب مانند شنیدن آن جدا در نظر بگیریم. فرایند خواندن تمرکز منحصربه‌فردی دارد که هنگام شنیدن الزامی نیست، پس یکی از دلایل تأکید بر «خواندن» همین تمرکز و معطوف‌شدن است. مهم‌ترین اثر اجتماعی و شخصی مطالعه این است که تمام حواس دریافتی‌مان را فقط در اختیار خواندن می‌گذاریم.»