آریا جوان - جام جم / خیلی‌هایتان از حالا قلم و کاغذ دست گرفته‌اید و دارید برای نو نوار کردن خانه در سال جدید برنامه‌ریزی می‌کنید. حواستان باشد رسیدگی به گل و گیاهان را از قلم نیندازید. گل‌ها نسبت به خیلی دیگر از اشیای خانه انرژی‌بخش‌ترند و در عین حال با هزینه کمتری می‌شود آنها را خرید، ولی ترس از کشتن یا ضعف و بیماری‌شان مانع انتخاب آنها به عنوان جزء برتر دکوراسیون منزل می‌شود. من به شما می‌گویم نترسید. کافی است کمی اطلاعات‌تان را درباره گل و گیاه اضافه کنید تا بتوانید با انتخاب گل مناسب برای فضای خانه‌تان شادابی آن را چند برابرکنید. پس این هشت نکته را به ذهن‌تان بسپارید.
هوای خانه‌تان را داشته باشید
کاری نداشته باشید به این‌که «خواهرم چی خریده»، «اون پیج معروف اینستاگرام دارد تبلیغ این گل را می‌کند» و «توی گلفروشی محله یه گل خیلی شیک دیدم» شما شرایط محیطی خانه و اوضاع جیب خودتان را در نظر بگیرید. نه معماری خانه‌های ما از لحاظ نور، دما و... مثل هم است، نه سطح درآمد و اولویت‌هایمان. هرکس باید هوای خانه خودش را داشته باشد.
نقاط مناسب خانه‌تان را کشف کنید
شما اگر آدم گرمایی‌ای باشید کمتر لباس گرم می‌پوشید و همیشه دنبال جای خنک می‌گردید. سرمایی‌ها بر عکس شما هستند. گل‌ها هم گرما دوست و سرما دوست دارند یا نورپسند و سایه‌پسند. پس انتخاب جای مناسب در خانه برایشان خیلی مهم است. جای مناسب هم یعنی در نظر گرفتن نور، دما، تهویه و رطوبت. هر چه این شرایط برای گیاه ایده‌آل‌تر باشد، کمتر دچار تنش می‌شود و شاداب‌تر است.

نکته تستی: همه گل‌ها چسبیدن به پنجره‌های پر نور را دوست ندارند. همیشه استثنا وجود دارد.
تشنگی گیاه را تقویم تعیین نمی‌کند
آبیاری گیاه مثل شرایط نور و دمای خانه نیست که به معماری خانه مربوط بوده و از پیش تعیین شده باشد. تنظیم این عامل کاملا دست خودمان است. برگردیم سر مقایسه انسان و گیاهان. محبت زیادی به گیاهان هم مایه دردسر است. فکر نکنید هر چه بیشتر به آنها آب بدهید برایشان خوب است. مهم این است بدانید چه زمانی و چقدر آبیاری کنید. جملات هفته‌ای یک‌بار، هفته‌ای دوبار و یک روز در میان، نشان‌دهنده نیاز آبی گیاهان نیستند. تشنگی گیاه را تقویم تعیین نمی‌کند. بهترین کسی که می‌تواند آن را تعیین کند خودتان هستید که تمام نوع گیاه و شرایط محیطی آن را در نظر می‌گیرید.

استفاده از این روش ساده است: انگشت‌تان را در خاک گلدان فروکنید ببینید چقدر مرطوب است. یک بند انگشت یا پایین‌تر؟ اگر رطوبت خاک بالاتر از آن بود، یک هشدار است تا آبدهی را کاهش دهید. با بیلچه، چوب و میخ هم می‌توانید این کار را انجام دهید. وقتی میخ را بیرون می‌کشید، اگر خاک به آن نچسبیده بود یعنی خشک است، ولی اگر خاک خیس باشد مقداری از آن به میخ می‌چسبد. البته با کم و زیاد شدن آب، گیاه خودش هشدارهای لازم را به ما می‌دهد. مثلا در این فصل اگر جای گل سرد باشد و زیاد به آن آب بدهید برگ‌های بالایی شروع می‌کنند به زرد شدن. زرد شدنی که همراه با خشک شدن برگ نیست، بلکه نشانه‌های پرآبی در بافت برگ کاملا واضح است.
لذت بردن از گل به کوچک و بزرگی گلدان ربطی ندارد
درست است گل و گیاه هم جزئی از دکوراسیون خانه به حساب می‌آیند، ولی دوباره تأکید می‌کنم در مورد این اجزا خیلی دنباله‌رو مد نباشید. این که حتما گلدان‌های بزرگ و خاص داشته باشید تا بیشتر توی چشم باشند یا برعکس گلدان‌های کوچک گرانقیمتی مثل بونسای. در برنامه‌ریزی‌ها، علاقه خودتان، مساحت خانه، شرایط محیطی آن، مدیریت فضاهای خالی و البته برآورد هزینه‌های مالی تعیین‌کننده‌اند. مهم چیدمان مناسب گل و گیاه به نحوی است که بیشتر لذت را از حضور آنها در خانه ببرید.
گل‌ها هم غذا می‌خواهند
همیشه که نباید برای خودمان دست به آشپزی شویم. گل‌ها هم غذا می‌خواهند. هر گلدانی که می‌خریم لازم است به فکر تغذیه‌اش هم باشیم، به‌خصوص در گل‌های خانگی. گل‌های باغچه‌ای نیاز غذایی کمتری دارند، چون می‌توانند از طریق نور مستقیم، خاک بیشتر، آب باران و‌... دسترسی بیشتری به مواد غذایی داشته باشند. برای گل‌هایتان قبل از این که آشپز خوبی باشید، مادر خوبی باشید. مثل نوزادتان با آنها رفتار کنید. آنها نمی‌توانند گرسنگی‌شان را به زبان بیاورند، پس قبل از نشان دادن علائمش خودتان بروید سراغ‌شان.

این کار مستلزم این است که قبل از خرید به فکرشان باشید و نکات لازم را درباره تغذیه گل و گیاهان آپارتمانی یاد بگیرید. متأسفانه برای گل و گیاهان زینتی کمتر بسته‌بندی‌های کوچک وجود دارد، چه برای کودهای جامد و چه مایع. اما اگر خواستید کود بخرید حتما به فروشنده بگویید برای چه گلی و چه سایز گلدانی می‌خواهید آن را استفاده کنید. کودها مواد غذایی مکمل هستند. انتظار نداشته باشید اثرات‌شان مشابه باشد. مثلا در علم تغذیه گیاهی هر کودی که نیتروژن بیشتری داشته باشد به رشد شاخ و برگ کمک می‌کند و برای گلدهی مناسب نیست.
تمیز کردن گل‌ها یادتان نرود
اگر سلامت و شادابی گل‌ها برایتان مهم است، نظافت همیشگی آنها را جزو برنامه‌های خانه‌داریتان بگذارید. برگ گل‌ها هم مثل هر سطح دیگری، گرد و خاک را جذب می‌کنند. این را به‌راحتی با کشیدن انگشت روی سطح برگ می‌توانید حس کنید. برگ‌ها منبع تغذیه گیاهند. هر چه راه روزنه‌های آنها بسته‌تر باشد فتوسنتز (تبادلات هوایی برای دریافت نور و تبدیل آن به غذا) کمتر می‌شود؛ در نتیجه ممکن است گیاه زرد و بی‌حال به نظر برسد، به‌ویژه در فصل زمستان که هوای خانه خشک‌تر است. بهتر است با گل‌ها مثل یک ظرف تزئینی رفتار و تمیزشان کنید. درخشش برگ‌ها رابطه مستقیمی با انتقال حس خوب حاصل از نگهداری‌شان دارد.

ضمن این‌که هر چه برگ‌ها تمیزتر باشند، هم دیرتر به آفات و بیماری‌ها مبتلا می‌شوند و هم اگر چنین مسأله‌ای برایشان پیش بیاید زودتر متوجه می‌شویم و آن را مدیریت می‌کنیم. از طرف دیگر باور کنید گل‌ها موجوداتی زنده هستند. آنها را به چشم یک ظرف تزئینی بلوری یا فلزی نبینید که اگر یک هفته هم دستی به سر و رویش نکشید اتفاقی برایشان نمی‌افتد. گل باید راه نفسش باز باشد تا بتواند هم به زندگی‌اش ادامه دهد، هم هوای خانه‌تان را تمیز کند و هم با شادابی‌اش نشاط محیط دور و برتان را چند برابر کند. یادتان باشد یک گیاه تمیزتر، گیاه سالم‌تری است.
چه گلدانی به آن می‌آید؟
گلدان، برای گل مثل لباس است. هم جنسش مهم است، هم اندازه‌اش و هم تناسب آن با نوع گل. اگر دوست دارید گل‌های آویز داشته باشید مسلما بهتر است سبک‌ترین نوع گلدان را انتخاب کنید یا اگر فضای منزل‌تان کوچک است و خیلی نمی‌توانید گلدان‌ها را جا‌به‌جا کنید بهتر است همان اول با یک انتخاب قطعی و مناسب اندازه گلدان از دردسرهای بعدی پیشگیری کنید یا اگر هنوزصاحب خانه نشده‌اید و هر سال مجبور به اثاث‌کشی هستید گلدان‌های کوچک و سبک را برای خانه بخرید تا حمل و نقل‌شان برایتان راحت‌تر باشد.

اگر هم از آن دسته افرادی هستید که گل دوست دارید، ولی یادتان می‌رود آبش بدهید بهتر است بروید سراغ گلدان‌های ریزه میزه‌ ساکولنت. آنها با کم‌آبی رفیق‌اند. در ضمن گیاهان کم رشدی مثل ساکولنت‌ها و کاکتوس‌ها، هرسال نیاز به تعویض گلدان ندارند.
نکته کنکوری: همیشه زیباترین گلدان‌ها بهترین‌شان نیستند. تناسب بین گل و گلدان مثل تفاهم بین آدم‌هاست.
تنوع بدهید
اگر عاشق گل و گیاه هستید کمی تلاش‌تان را بیشتر کنید؛ مثلا گاهی جای گلدان‌ها را عوض کنید. اگر تراس یا حیاط دارید چند ساعت آنها را به هوای آزاد منتقل کنید. البته قبل از هر چیز مطمئن شوید هوای بیرون اختلاف زیادی با شرایط نگهداری گل در داخل خانه ندارد، به‌خصوص در زمستان و تابستان. بهار برای اجرایی کردن این ایده مناسب‌تر است.