بزرگنمايي:
آریا جوان - راه های زیرزمینی یکی از شگفت انگیز ترین خطوط ارتباطی انسان هاست.
تونل‌ها برای عبور و مرور راحت‌تر رانندگان در مسیرهای کوهستانی یا در مکان‌هایی که به دلیل وجود آب، راه ارتباطی بین دو منطقه وجود ندارد، ساخته می‌شوند.
تونل‌ها البته با اهداف متفاوتی احداث می‌شوند. بعضی تونل‌ها برای کاهش مسافت و کاهش زمان دسترسی دو شهر و برخی دیگر با هدف فرار تبهکاران از مسیرهای زیرزمینی احداث شده‌اند. در این مقاله به معرفی تونل‌های عجیب جهان می‌پردازیم.
تونل لیردال
تونل لیردال در کشور نروژ قرار دارد. حدود 5 هزار انفجار هنگام انجام مراحل مختلف احداث تونل لیردال که در ناحیه کوهستانی نروژ امتداد یافته است، صورت گرفت و طول 24135 متری این تونل، نام آن را به‌عنوان بلندترین تونل جاده‌ای تکمیل شده در جهان سرزبان‌ها انداخته است. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
رانندگی در امتداد یک تونل بی‌پنجره به مدت 20 دقیقه، می‌تواند برای رانندگان یکنواخت و خسته‌کننده به نظر برسد، از این رو گروهی از روان‌شناسان و مهندسان، بررسی حفظ تمرکز رانندگان را مورد توجه قرار دادند؛ چراکه واکنش روانی شخص در داخل تونل بسیار مهم است.
با توجه به طول این تونل، رانندگان به محیطی که با دقت طراحی شده و همچنین سیستم روشنایی کافی نیاز دارند. چندین راه حل در تونل لیردال به کار گرفته شده است که از جمله می‌توان به استفاده از چراغ‌هایی با رنگ آبی روشن و منحنی‌های ظریف اشاره کرد که این موارد باعث می‌شوند رانندگان حواس خود را صرفا مشغول رانندگی کنند. چیزی که بیش از همه رانندگان را هنگام رانندگی مشغول کار خود می‌سازد، این است که تونل به چندین بخش مختلف تقسیم شده است و این موضوع، احساسی را در رانندگان ایجاد می‌کند که گویی از چندین تونل کوچک‌تر در حال عبور هستند. این امر باعث می‌شود تا احساس خستگی آنها کاهش یافته و در نتیجه، خطرات کمتری متوجه رانندگان شود.
تونل مانش
طول تونل مانش 5/50 کیلومتر است که در زیر آب امتداد یافته و دو کشور انگلستان و فرانسه را به هم متصل می‌کند. این تونل بزرگ‌ترین تونل زیرآبی در جهان به شمار می‌آید. در سال 1996 میلادی، انجمن مهندسان عمران آمریکا تونل مانش را به عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه دنیای مدرن تعیین کردند.
احداث تونل مانش در سال 1988 آغاز شد و در سال 1994 مورد بهره‌برداری قرار گرفت. از زمانی که ساخت تونل آغاز شد، مشکلات متعددی شکل گرفت. چند آتش‌سوزی، ساخت آن را به تعویق انداخت. همچنین مهاجران غیرقانونی و افرادی که به‌دنبال پناهندگی هستند، از این تونل برای وارد شدن به کشور انگلستان استفاده کرده‌اند که این موضوع باعث شد اختلاف‌های دیپلماتیکی بین دو کشور پیش آید. این تونل در کشور فرانسه قرار دارد و هزینه‌ای 20 میلیارد دلاری داشته است. طول دقیق این تونل 49879 متر است. چرا این تونل منحصر به فرد است؟ ا
تصال فرانسه و انگلستان از طریق کانال، ایده‌ای بوده که سالیان طولانی سر زبان‌ها می‌چرخید. در واقع در گذشته تلاش‌های فراوانی برای ساخت تونلی در این منطقه صورت گرفته بود اما به دلایل مختلف فنی و سیاسی، ادامه این تلاش‌ها متوقف شده بود.
سود اقتصادی انکارناپذیر پیوستن دو کشور سرانجام کمک کرد تا این امر محقق شود و تونل مانش به عنوان یکی از باابهت‌ترین و چشمگیرترین نمایش‌های تبحر و توانایی مهندسی در طول تاریخ ساخته شود. وقوع حوادثی همچون آتش سوزی در این تونل پیش‌بینی شده است. از آنجا که از زمان ساخت این تونل چندین مورد آتش سوزی نیز در آن رخ داده، طراحان این تونل، تونل کوچک‌تری بین دو مجرای اصلی ساخته‌اند تا به عنوان مسیر فرار در مواقع ضروری مورد استفاده قرار گیرد.
تونل قاچاق
تونل قاچاق در مکزیک قرار دارد. تبهکاران حیله‌گر برای فرار از صحنه ارتکاب هرگونه جرمی، از جمله سرقت از بانک و قاچاق مواد مخدر، از تونل‌های زیر زمینی استفاده کرده‌اند.
در طول دهه گذشته، مقدار زیادی از مسیر تونل‌های به اصطلاح قاچاق در خاک ایالات متحده آمریکا کشف شدند که از کشورهای مکزیک و کانادا به آمریکا کشیده شده بودند. چرا این تونل منحصربه‌فرد است؟
مقامات ایالات متحده و مکزیک زمانی این تونل 30480 متری را شناسایی و کشف کردند که بیش از 26 هزار متر از آن در خاک ایالات متحده امتداد یافته بود. هرچند این تونل تکمیل نشده اما از نظر سیستم روشنایی، سیستم تهویه، نیروی برق و حتی بالابر بسیار مجهز است تا تبهکاران هنگام فرار، از این امکانات استفاده کنند.
تونل مرمری
تونل مرمری در شهر استانبول ترکیه واقع شده است. ساخت این تونل بین قاره‌ای در سال 2004 میلادی آغاز شد اما اکتشافات باستان‌شناسی از دوره بیزانس و دیگر موانع، تکمیل آن را با تاخیر روبه‌رو ساخته است. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
این تونل نخستین تونل ریلی‌ای است که دو قاره مختلف را به هم پیوند می‌دهد و قسمت اروپایی استانبول را با قسمت آسیایی آن مرتبط می‌سازد. حداکثر عمق تونل مرمری که در حدود 5500 متر است که آن را به عمیق‌ترین تونل غوطه‌ور در سراسر جهان تبدیل کرده است.
تونل تیمز
تونل تیمز در شهر لندن واقع شده است. در نگاه اول، این تونل با عمق 22 متر و طول حدود چهار کیلومتر در مقایسه با بسیاری از تونل‌های دیگر، بسیار مهیج و احساس برانگیز به نظر نمی‌رسد اما تونل تیمز نقطه عطف تاریخی‌ای در مهندسی تونل به شمار می‌رود. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
این تونل نخستین تونلی بود که از داخل آب عبور می‌کرد و در ساخت آن، برای نخستین بار بود که مفهوم سپر تونل‌زنی به کار برده شد. ساخت تونل تیمز فکر تازه‌ای را در اوایل قرن نوزدهم میلادی مبنی بر اینکه بازدیدکنندگان هنگام بازدید از تونل، هزینه‌ای پرداخت کنند، رواج داد. احداث این تونل در سال 1843 میلادی به پایان رسید.
تونل سیکان
تونل سیکان در کشور ژاپن قرار دارد. این تونل 540کیلومتری، دو جزیره هانشو و هوکایدو را در ژاپن به هم متصل می‌کند که احداث آن در سال 1988 میلادی به پایان رسید. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
با عمق 240 متری زیر سطح دریا، تونل سیکان عمیق‌ترین تونل در جهان محسوب می‌شود. گذشته از این، طول 540 کیلومتری این تونل در حال حاضر آن را به طولانی‌ترین تونل در دست استفاده در جهان تبدیل کرده است. زمین‌شناسی غیرقابل پیش‌بینی منطقه و صخره‌های آتشفشانی آن، مهندسان را از به کار بردن دستگاه‌های حفاری بازداشت و آنها را مجبور ساخت تا برای احداث این تونل، مسیر را منفجر و حفاری کنند.
تونل پست ریلی
تونل پست ریلی در شهر لندن احداث شده است. تعداد زیادی از دفاتر پستی تحویل پست زیرزمینی را آزمایش کرده‌اند. لندن این سیستم راه‌آهن را ایجاد کرد تا تنها برای ارسال امانت‌های پستی مورد استفاده قرار گیرد. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
این تونل در 22 متر زیر جنب‌وجوش‌ها و شلوغی‌های شهر لندن قرار گرفته است. در دوران شکوفایی این سیستم، قطارهای الکتریکی 4 میلیون نامه و بسته پستی را به مقصد می‌رساندند. قطارها می‌توانستند این کار را در کمتر از نیم ساعت با توقف در نه ایستگاه مختلف در این تونل انجام دهند. استفاده از این سیستم به تدریج تا سال 2003 میلادی- زمانی که تونل‌ها و ریل‌ها به دلیل محدودیت هزینه‌ها از کار افتادند- کاهش یافت.
تونل‌های رخنه
سه تونل مختلفی که در منطقه غیرنظامی کره‌جنوبی، یکی از بحث برانگیزترین مرزهای جهان، شناسایی شدند، آشکار ساخت که این تونل‌ها در طول دهه 70 میلادی به خاک این کشور کشیده شده بودند. به نظر می‌رسید تمام آنها از کره شمالی نشأت گرفته بروند و بعدها در سال 1990 چهارمین تونل نیز کشف شد. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
این تونل‌ها برای فعالیت‌های نظامی در زمان جنگ بین دو کره شمالی و جنوبی احداث شده بودند.
تونل طبیعی
تونل طبیعی در ویرجینیا واقع شده است. احداث این تونل به میلیون‌ها سال پیش باز می‌گردد؛ زمانی که اسید کربونیک شروع به خوردن سنگ آهک کرد. در مقاله‌ای که در مجله زمین‌شناسی در سال 1832 میلادی منتشر شد، نخستین مستندات وجود و هستی این تونل مطرح شد. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
این تونل با عرض 60 متری خود به اندازه کافی بزرگ است تا قطار را در خود جای دهد، از این رو در سال 1906 میلادی راه آهن جنوب، خط مسافربری‌ای احداث کرد که به طور مارپیچ عبور می‌کرد. امروزه، راه آهن مسافربری در این مسیر دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
تونل آیزنهاور-جانسون
تونل یادبود آیزنهاور- جانسون در کلرادو واقع شده است و 2700 متر طول آن است. با احداث این تونل و فراهم شدن مسیری جایگزین، حدود یک ساعت از وقت عبورکنندگان صرفه‌جویی می‌شود. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
دلایل زیادی وجود دارد که این تونل را نسبت به تونل‌های دیگر متمایز می‌سازد. یکی از این دلایل، ارتفاع 3400 متری آن است که موجب شده این تونل به عنوان یکی از بلندترین تونل‌های جهان شناخته شود. ضمن اینکه این تونل، طولانی‌ترین تونل کوهستانی در سیستم بین ایالتی ایالات متحده آمریکاست.
تونل سیستم مسیر
تونل سیستم مسیر در کانادا قرار دارد. زمستان کانادا می‌تواند بسیار سرد باشد اما این مجموعه زیرزمینی عظیم، برای عبورکنندگان مسیری گرم و سریع را فراهم می‌کند تا به مرکز شهر تورنتو برسند. بیش از صد هزار نفر در طول روز از این سیستم که مانند فروشگاه‌های بزرگ است و بیش از 1200 مغازه را در خود جای داده، عبور می‌کنند. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
چندین شهر از جمله هوستون و مونترال سیستم زیرزمینی مشابهی دارند اما طول 25744 متری این تونل، آن را به طولانی‌ترین تونل زیرزمینی تبدیل کرده است. تورنتو سیستم اطلاع‌رسانی جامعی برای مجموعه تونل خود در طول دهه 90 گسترش داد که بر مبنای آن، هر حرف در واژه PATH (مسیر) رنگی متفاوت داشت و مسیر مختلفی را نشان می‌داد. عبور کنندگانی که از بخش p با رنگ قرمز می‌گذرند، می‌توانند مطمئن باشند که آنها به سمت جنوب در حال حرکت هستند. در حالی که A نارنجی حکایت از آن دارد که عبورکنندگان در مسیر غرب در حال حرکت هستند. با این علامتگذاری به ندرت اتفاق می‌افتد که رانندگان مسیر خود را اشتباه کنند.
تونل کوهستانی شاین
تونل مجموعه کوهستانی شاین در کلرادو واقع شده است. این تونل در طول وقوع جنگ سرد با هدف ایستادگی در برابر انفجارهای هسته ای ساخته شد. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
احداث این تونل نیازمند این بود که مهندسان مقدار بسیار زیادی از گرانیت جامد را حفاری کنند. از آنجا که گرانیت سنگ سختی است، برای ساختار حفاظتی بسیار مناسب است. عبور و مرور از این تونل در سال 1966 آغاز شد.
تونل خط آبی توکیو
تونل خط آبی توکیو با 9654 متر طول در منطقه‌ای مستعد به زمین لرزه در ژاپن واقع شده است. این تونل در سال 1997 برای عبور و مرور آغاز به کار کرده و باعث شد روزانه 45 دقیقه در وقت مسافران دو شهر صرفه جویی شود. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
در حالی که ترکیب پل و تونل در سراسر جهان وجود دارد، پارکینگ کنار جاده‌ای احداث شده که بالای جزیره‌ای مصنوعی در ورودی این تونل قرار دارد و آن را از دیگر تونل‌ها متمایز ساخته است. جزیره که در زبان ژاپنی اومی-هوتارو نامیده می‌شود و به معنای کرم شب‌تاب دریاست، در اصل به عنوان پارکینگ کنار جاده‌ای که شامل رستوران و مغازه است، عمل می‌کند.
تونل گاتهارد سوئیس
زمانی که ساخت تونل گاتهارد سوئیس با طول 56315 متری به پایان برسد، طولانی‌ترین تونل حمل و نقل جهان خواهد شد. حفاری در کوه‌های آلپ سوئیس کار ساده‌ای نیست، به همین دلیل ساخت این پل چندین سال از جدول زمانی آن عقب افتاده و هزینه ساخت آن نیز میلیاردها یورو افزایش یافته است. چرا این تونل منحصر به فرد است؟
با وجود توپوگرافی کوهستانی منطقه، قطارهای در حال عبور از تونل گاتهارد تقریبا در ارتفاع یکسانی در تمام مسیر حرکت می‌کنند. فایده ارتفاع یکسان در این است که اگر رانندگان قصد داشته باشند با سرعت بیشتری در تونل حرکت کنند، حفظ ارتفاع به آنها کمک خواهد کرد. با این حال که هزینه ساخت این تونل هر روزه در حال افزایش است اما می‌تواند نقش اساسی‌ای در افزایش تجارت بین کشورهای سوئیس، آلمان، ایتالیا، اتریش و دیگر کشورهای اروپایی ایفا کند.